تداوم معمارى مذهبى ساسانى در مسجد تاریخانة دامغانتحلیل مقایس هاى آتشکدة تپ هحصار و مسجد تاریخانة دامغان | ||
| صفه | ||
| مقاله 7، دوره 23، شماره 2 - شماره پیاپی 61، تیر 1392، صفحه 85-104 اصل مقاله (796.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله کوتاه | ||
| نویسنده | ||
| میترا آزاد* | ||
| استادیار دانشکدة معمارى و شهرسازى دانشگاه شهید بهشتى | ||
| چکیده | ||
| بسیارى از محققان عرصة معمارى بر اهمیت مبجث تداوم درمعمارى ایرانى تأکید دارند. معمارى ایران بنا بر نظر برخى از محققان و ایران شناسان حاصل تداوم تاریخى تمدن ایرانى است و مى دانیم که این معمارى در قرون اولیة اسلامى و به ویژه با تمرکز بر ساختن مساجد، رشد و شکوفایى قابل ملاحظه اى مى یابد. در مطالعة تاریخ معمارى ایران، تحقیق دربارة معمارى مساجد اهمیت بسیارى دارد.در این نوشتار به تبیین تداوم معمارى ایران در طول تاریخ تمدن ایران پرداخته مى شود . سپس شواهد این تداوم به مقایسة کاخ آتشکدة ساسانى تپه حصار و مسجد تاریخانة دامغان و بررسى نکات اشتراک وافتراق آن ها جستجو و بعد با بررسى نظرات محققان موافق و مخالف،در فهم میزان سهم معمارى ساسانى و شیوة ساخت کاخ آتشکده تپه حصار در ساخت مسجد تاریخانه دامغان سعى مى شود .در مسیر تحقیق با مرور وضعیت اجتماع ى فرهنگى ایران در قرون اولیة اسلامى و چگونگى رابطة ایرانیان با مساجد ساخت هشده در جهان اسلام،بستر روشنى از نقش ایرانیان و هنر ایرانى در معمارى و هنر اسلامى گشوده م ىگردد و سپس با مطالعه و رجوع به گزار شهاى باستا نشناسانى، که درحفار ىهاى آتشکدهة تپ هحصار و مسجد تاریخانة دامغان حضور داشت هاند، به بررسى و توصیف دیدگا ههاى محققان مختلف در خصوص این دو بنا پرداخته م ىشود.سپس با توجه به جدول مقایسة تطبیقى عناصر کالبدى کاخ آتشکدة تپه حصار ومسجد تاریخانة دامغان نتیجه گیرى مى شود که این مسجد ویژگى هاى مشترک بسیارى باآتشکدة تپه حصار دامغان دارد و مى توان آن را تداوم معمارى ایرانى به شمار آورد، که با توجه به تغییر عملکرد و با استفاده از عناصر معمارى ساسانى تغییر شکل در فضاى معمارى مشاهده مى شود .همان طور که مسیر تحقیق توضیح داده شده، از روش تحقیق موردى با رویکرد تفسیرى تاریخى و سپس تحلیل مقایسه اى استفاده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مساجد قرون اولیة اسلامى؛ مسجد تاریخانة دامغان؛ آتشکدة تپه حصار؛ تداوم معمارى ایرانى | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Continuation of Sassanid Religious Architecture in Trikhaneh Mosque, Damghan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mitra Azad | ||
| Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| This paper attempts to investigate the role of Iranians in developing the basic mosque patterns. To this end, one of the oldest mosques in Iran is systematically compared to a pre-Islamic monument in the same geographical territory. Tarikhaneh Mosque in Damghan is probably one of the oldest Iranian mosques which later restorations have not changed its basic design or construction methods. It is essentially a colonnaded courtyard. The colonnade becomes deeper adjoining a prayer hall on the south side, i.e. towards the direction of qibla. This mosque is compared to the Sassanid palace of Tappeh-Hesar in Damghan area. All researches have unanimously referred to identical construction methods in both buildings such as foundations, brickwork in columns and walls, vault and arches, decoration of column capitals, etc. This analysis supports the hypothesis that Iranian places of worship and palaces have significantly influenced the design of mosques in later centuries. For example, the somewhat wider middle span in the courtyard of the Tarikhaneh Mosque becomes taller and wider opening (eiwan) in mosques of later periods. | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 410 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 240 |
||