تبیین علل شکست پروژههای پیادهراهسازی در ایران مورد مطالعه: پیادهراه هفده شهریور کلانشهر تهران | ||
| صفه | ||
| مقاله 6، دوره 27، شماره 1 - شماره پیاپی 76، فروردین 1396، صفحه 89-108 اصل مقاله (351.17 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمدجواد نوری* 1؛ ایرج اعتصام2 | ||
| 1دانشگاه تهران، دانشکده شهرسازی، مربی دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده شهرسازی، مربی | ||
| 2استاد دانشکدة شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| اولین جرقه‌های حضور پیادهراهها در شهرها در دهه‌های 1940 و 1950 میلادی و به منظور حفظ و سامان‌دهی بافت‌های تاریخی ایجاد شد. پس از آن با تسلط اتومبیل بر زندگی شهرنشینی و نمایان شدن معضلات ناشی از آن، جنبش‌های پیادهراهسازی در سراسر جهان در دهه‌های 1960 و 1970م آغاز شد و تا کنون ادامه دارد. در ایران نیز با تأخیر زمانی این جنبش شکل گرفته و در حال حاضر، در بسیاری از شهرها، محورهای شهری به پیادهراهها تبدیل می‌شوند؛ اما در این میان محورهایی هستند که پروژة پیادهراهسازی آن‌ها با شکست مواجه می‌شود. در این مقاله علل شکست این پروژه‌ها در ایران شناسایی می‌شود. پیادهراه هفده شهریور در کلانشهر تهران مورد مطالعه این مقاله است. به منظور شناخت علل شکست این پروژة پیادهراهسازی، برخلاف مطالعات پیشین، این پروژه از دو جنبة محتوایی (کیفیت فضای پیادهراه) و رویه‌ای (رویة ساخت پیادهراه) تحلیل شده است. در اینجا روش پژوهش تئوری زمینهای است که در خلال آن با 15 نفر از کسبه، ساکنین محل، و دست‌فروشان مصاحبة نیمه‌ساختاریافته شده است. در بعد محتوایی و رویه‌ای تلاش شده، تا بر اساس مصاحبه‌ها و اسناد مرتبط با پروژه، کدها، مقوله‌ها، کلان‌مقوله‌ها و مقوله هسته‌ای شناسایی شود. در بعد محتوایی، کدها حول محور کیفیات محیطی پیادهراه و در بعد رویه‌ای کدها دال بر معیارهای اخلاقی در چهار مرحلة چرخة حیات پروژه (مرحلة آغازین، برنامهریزی، طراحی، اجرا، ارزیابی، و کنترل) هستند. «نبود فهم مشترک از چرخة حیات پروژه در نظام مدیریت شهری» و «کافی نبودن خلاقیت در طراحی و برنامهریزی پیادهراه» به‌ترتیب مقوله‌های هسته‌ای بعد رویه‌ای و محتوایی پروژة هفده شهریور هستند که در کنار یکدیگر مهم‌ترین عوامل شکست پروژة پیادهراهسازی هفده شهریور را شکل می‌دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پروژه های پیادهراهسازی؛ محتوای پیادهراه؛ فرایند پیادهراهسازی؛ پیادهراه هفده شهریور | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Why Pedestrianization Projects in Iran Fail, Case Study: 17 Shahrivar Street in Tehran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad javad nouri1؛ Iraj Etessam2 | ||
| 1urban planning lecturer at university of Tehran urban planning lecturer at art university of Isfahan | ||
| 2professor of urban planning and architecture at university of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The first pedestrianized streets seem to have appeared in cities during the 1940s and 1950s along with concerns of conservation and improvement of historic fabrics. With the domination of cars and their accompanying problems in urban life, pedestrianization movements started all over the world in 1960s-1970s which are still continued. Although after a slight delay, the movement has reached Iran and there are many cities in which urban streets are turned into pedestrian areas. However, there are some cases which eventually fail at this. This paper is in search of the reasons for such failures, examining 17 Shahrivar Street in Tehran as a case study. In order to determine the reasons for the failure of this project, it has been analyzed from both a substantive (spatial quality of the pedestrian area) and a procedural dimension (the process of project implementation). The research uses grounded theory methodology, in which semi-structured interviews were carried out with 15 respondents from local tradespersons, local residents, and peddlers. Next, steps were taken to identify codes, categories, major categories, and the core category in both the substantive and the procedural dimensions of the project according to the interviews and the project documents. Codes in the substantive dimension indicate environmental qualities of the pedestrian area while codes in the procedural dimension indicate ethical values during the four-stage life cycle of the project. The core categories of the procedural and substantive dimensions are “lack of shared understanding of the project life cycle in the urban management system” and “insufficient innovation in the planning and design of the pedestrian area” respectively, which together, constitute the main reasons for the failure of the 17 Shahrivar Street project. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| pedestrianization projects, pedestrianized street content, pedestrianization process, 17 Shahrivar pedestrianized street, Tehran | ||
| مراجع | ||
|
استراوس، انسلم و جولیت کوربین. مبانی پژوهش کیفی؛ فنون و مراحل تولید نظریة زمینهای، ترجمة ابراهیم افشار، تهران: نشر نی، 1394. اکبرزاده مقدم لنگرودی، امیر و دیگران. «ارزیابی مطلوبیت پیادهراههای شهری بر اساس مؤلفههای کیفی؛ مطالعه موردی: پیادهراه علم الهدی رشت»، در نشریه پژوهش و برنامهریزی شهری، ش 25 (تابستان 1395)، ص 125-140. برک، روری و استیو بارن. مدیریت پروژه، رهبری، و هدایت، ترجمة کتایون تقیزاده و مجتبی امیری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1395. پاکزاد، جهانشاه. راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران، تهران: انتشارات شهیدی،1390. پورمحمدی، مرضیه. امکانسنجی پیادهراهسازی محیط پیرامون حرم حضرت معصومه(س) با تأکید بر ارتقای امنیت اجتماعی، پایاننامة کارشناسی ارشد شهرسازی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس ، دانشکدة هنر و معماری، 1389. تاجر، سعیدعلی و دیگران. «مقایسة تطبیقی عملکرد خیابانهای پیادهمحور؛ با هدف تقویت زندگی جمعی در شهر ایرانی اسلامی»، در فصلنامه علمیـ پژوهشی نقش جهان، ش3 (پاییز 1394)، ص 80-88. تاجیک، آرزو و پروین پرتوی. «مدل مفهومی و چارچوب تحلیلی پیادهمداری با تأکید بر رویکرد نوشهرسازی»، در فصلنامه علمیـ پژوهشی مطالعات شهری، ش 9 (زمستان 1392)، ص 81-96. حبیبی، محسن. «مسیر پیاده گردشگری»، در مجلة هنرهای زیبا، ش 9 (تابستان 1380)، ص 43-51. حسینیون، سولماز. «مقدمهای بر طراحی پیادهراه»، در مجلة شهرداریها، ش 61 (تابستان 1383)، ص 68-72. حقی، محمدرضا و دیگران. «ارزیابی و مقایسه دو سیاست پیادهراهسازی و پیادهمداری در مراکز شهری»، در فصلنامة علمیـ پژوهشی مطالعات شهری، ش 13 (زمستان 1393)، ص 17-31. رفیعیان، مجتبی و دیگران. «امکانسنجی ارتقای کیفیت محیط از طریق پیادهراهسازی محورهای شهری، مورد مطالعاتی: محور خیابان ارم بخش مرکزی شهر قم»، در نشریة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، ش 11 ( زمستان 1390)،ص 41-56. رنجبر، احسان و فاطمه رئیس اسماعیلی. «سنجش کیفیت پیادهراههای شهری در ایران»، در نشریة هنرهای زیبا. ش 42 (تابستان 1389)،ص 83-93. روچ، کریس. ارزیابی تأثیر پروژه، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: دفتر مطالعات فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، نشر اختران، 1387. سیفاللهی فخر، سپیده و دیگران. «تعیین شاخصهای مؤثر در خلق مکانهای امن پیادهمدار جهت ارتقای تعاملات اجتماعی»، در نشریة علمی پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، ش 5 (بهار و تابستان 1392)، ص 85-95. شاهیوندی، احمد و محمود قلعهنویی. «بررسی و تحلیل قابلیت پیادهمداری مسیرهای عابر پیادة شهر اصفهان»، در نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ش 31 (زمستان 1392)، ص 73-91. شرکت باوند با همکاری شرکت آرکولوگ. الگوها و اسناد طراحی شهری ارتقای کیفی محور هفده شهریور حد فاصل میدان امام حسین(ع) و میدان شهدا، 1391. شرکت باوند با همکاری شرکت آرکولوگ. مطالعات ارتقای کیفی محور هفده شهریور حد فاصل میدان امام حسین(ع) و میدان شهدا،1391. شکوهی بیدهندی، محمدصالح. «از فکر تا عمل؛ فرایند برنامهریزی و اجرای پروژههای شهر تهران»، در ویژهنامة منظر، ش 24 (پاییز 1392). ص 25-27. شماعی، علی و محمدرضا اقبال. «عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت محیط پیادهراههای شهری ایرانیـ اسلامی (موردمطالعه: پیادهراه میدان امام حسین(ع) و هفده شهریور)». در دو فصلنامه علمیـ پژوهشی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، ش 7 (بهار و تابستان 1395)، ص 127-151. صرافی، مظفر و حسن محمدیان مصمم. «امکانسنجی پیادهراهسازی خیابانهای مرکز شهر همدان»، در فصلنامة آمایش محیط، ش 21 (تابستان 1392)، ص 111-138. عباسزاده، شهاب و سودا تمری. «بررسی و تحلیل مؤلفههای تأثیرگذار بر بهبود کیفیات فضایی پیادهراهها به منظور افزایش سطح تعاملات اجتماعی؛ مطالعة موردی محورهای تربیت و ولیعصر تبریز»، در فصلنامة علمیـ پژوهشی مطالعات شهری، ش 4 (پاییز 1391)، ص 1-10. فیضی، محمدجواد و دیگران. «بازشناخت جنبش پیادهمداری در پایداری فضاهای متراکم شهری»، در فصلنامة مدیریت شهری، ش 30 (پاییز و زمستان 1391)، ص 179- 193. علیخواه، فردین و محمد فاضلی. «اجتماع معترض و مجری مصمم مطالعه اجتماعی پروژة پیادهراهسازی خیابان هفده شهریور شهر تهران»، در همایش شهر و زندگی روزمره، 1391. قربانی، رسول و محمد جام کسری. «جنبش پیادهگستری، رویکردی نو در احیای مراکز شهری؛ مورد مطالعه پیادهراه تربیت تبریز»، در نشریة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، ش 6 (پاییز 1389)، ص 55-72. کاشانیجو، خشایار. پیادهراهها از مبانی طراحی تا ویژگیهای کارکردی، تهران: انتشارات آذرخش، 1394. لک، آزاده. «کاربرد نظریة زمینهای در پژوهشهای طراحی شهری»، در صفه، ش 64 (بهار 1393)، ص 43-60. معینی، سیدمهدی. شهرهای پیادهمدار، تهران: انتشارات آذرخش، 1391. نصیری، المیرا. «فرایند ارزیابی طرحهای پیادهراهسازی خیابانها»، در صفه، ش 70 (پاییز 1394)، ص 5-18. Amoroso, S, et al. “Indicators for Sustainable Pedestrian Mobility”, in WIT Transactions on the Built Environment, No.128 (2012), pp. 173-185. Brambilla, Roberto & Gianni Longo. For Pedestrians only: Planning, Design, and Management of Traffic-free Zones, Watson-Guptill, 1977. Campbell, Heather. “Planning Ethics’ and Rediscovering the Idea of Planning”, in Planning Theory, No.11(2012), pp. 379-399. Colero, Larry. A Framework for Universal Principles of Ethics, in http://ethics.ubc.ca/papers/invited/colero-html/ Harrington, H. James & Douglas Nelson. The Sponsor as the Face of Organizational Change, Project Management Institute, 2013. Hendler, Sue. Planning Ethics: a Reader in Planning Theory, Practice, and Education, Center for Urban Policy Research, Business & Economics,1995. Kumar, Santhosh & William Ross. “Effects of Pedestrianisation on the Commercial and Retail Areas: Study in Khao San Road, Bangkok”, in Splintered Urbanism, 2006, pp. 38-50. Lockwood, Ian & Timothy Stillings. Traffic Calming for Crime Reduction & Neighbourhood Revitalization, Institute of Transportation Engineers 68th Annual Meeting, Toronto, Ontario, Canada, Citeseer, 1998. Nolan Committee on Standards in Public Life the 7 Principles of Public Life, 1995. Pikora, Terri, et al. “Developing a Framework for Assessment of the Environmental Determinants of Walking and Cycling”, in Social Science & Medicine, No. 56 (2003),pp. 1693-1703. Rose, Kenneth H. “A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK® Guide)—Fifth Edition”, in Project Management Journal, 44 (2013): e1-e1. Schmitz, Adrienne & Jason Scully. Creating Walkable Places: Compact Mixed-Use Solutions, ULI-the Urban Land Institute, 2006. Ujang, Norsidah & Zolkifly Muslim. “Walkability and Attachment to Tourism Places in the City of Kuala Lumpur, Malaysia”, in Athens Journal of Tourism, X (March 2014), pp. 53-65. Unhabitat. Developing and Managing Professionals Code of Ethics, 2002. Velasquez, Manuel, et al. Can Ethics Be Taught? Markkula Center for Ethics, Santa Clara University.Retrieved from https://www.gov.uk/government/publications/the-7-principles-of-public-life. http://josephsoninstitute.org/michael-josephson/ http://www.scu.edu/ethics/practicing/decision/canethicsbetaught.html, 1987. www.entekhab.ir/fa/news/79977; 23 مهر 1391 www.tehranpress.com/fa/news-details/123522/; 23 تیر 1395 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 509 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 284 |
||