واکاوی همدید شهرهای رکورددار گرما در ایران | ||
| پژوهشهای دانش زمین | ||
| دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، مرداد 1400، صفحه 64-73 اصل مقاله (926.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.52547/esrj.12.2.64 | ||
| نویسندگان | ||
| غلامرضا براتی* 1؛ محمد مرادی2؛ مریم سعیدی نیا1 | ||
| 1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2پژوهشکده هواشناسی، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| امروزه، رکوردهای گرما «به معنای گرم‌ترین شهر کشور در هر روز و دمای آن»، مرتب رسانهای می‌شود. در این تحقیق با تهیه دماهای روزانه 33 شهر کشور از سازمان هواشناسی طی نیمه گرم سال (1971-2010)؛ شهرهای رکورددار، فراوانی و مقادیر دمای آنها مشخص گردید. نخستین نتایج گویای کاهش تدریجی فراوانی شهرهای رکورددار گرما طی سه دهه از 11 شهر به 6 شهر بود. یعنی از این پس شهرهای رکورددار کمتر ولی فراوانی رکوردداری آنها در سال بیشتر خواهد بود و این مخاطره بیشتر متوجه شهرهای آبادان، اهواز و بندرعباس است. در بخش همدید، طراحی الگوهای همدید پرفشارهای آزور و ساهارا و کمفشار سند طی روزهای بالاترین رکوردها نشان داد: 1) کانون‌های پرفشار جنب حاره‌ای آزور در زمان بالاترین رکوردها، در میانه اقیانوس اتلس گروهگرایی دارند ولی در زمان رخداد پایین‌ترین رکوردها، در این اقیانوس پراکنده‌ترند. 2) همین تفاوت برای کانون‌های پرفشاری ساهارا مشاهده می‌شود. 3) کمفشار سند آرایش مداری‌تری از خود نشان داد. در مجموع بالاترین رکوردهای گرما در ایران با تقویت جو پایدار در گستره‌ای از اقیانوس اتلس میانی تا شبه قاره هند همراهی می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رکوردهای گرما؛ سامانه‌های فشار؛ شهرهای ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Synoptic Analysis of Hottest Cities in Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Gholamreza Barati1؛ Mohammad Moradi2؛ Maryam Saiidinya1 | ||
| 1Department of Physical Geography, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| 2Faculty member of the Institute of Meteorology and Atmospheric Sciences, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction Nowadays, many specialists testify the reality of global warming. This warming affects many thermal anomalies. Some of these anomalies show themselves in the form of warmth records especially over cold and moderate realms. At a national level, the Iranian city with the highest temperature makes new headlines. For instance, in 2015 the temperature of more than 49 degrees Celsius was recorded for Gonbad-Kavoos City in the province of Golestan as the warmest city of Iran. Materials and methods In this investigation, we obtained the data of daily temperatures of 33 cities over Iran for warm half of year (1971 to 2010) based on the method of environment to circulation. The extracting of daily records of weather stations and their frequencies were finalized in MATLAB platform. When daily temperature tables were set, the Hottest City (HC), their Frequencies (FC) and their temperatures (TC) were determined. In these tables, cities were sorted based on their descending latitudes. In this stage, the highest records during every year were defined on based on access to daily weather charts and designed synoptic patterns. For instance, the annual highest record of warmth was 19.5 degrees Celsius. It was related to Lengeh port in Southern Iran at 1971. These daily charts were obtained from ENCEP/ENCAR. Based on them, the centers of all high-pressure effective systems including Azores, Sahara and Hijaz were determined on base maps in order to design synoptic patterns and their analysis across Atlantic Ocean to Pacific. Results and discussion Results showed RC frequency has reduced from 11 cities to 6 ones during the three last decades. It means, we will have less HC but more FC in future over Iran. This reduction is not gratifying because results show that records have grown for Abadan, Ahwaz and Bandar-abbas Cities over Sothern Iran. Designed synoptic patterns of high-pressures included Azores and Sahara and Indus Low during high TCs over based maps showed that: 1) The centers of Azores Highs appear like a group in the middle of the Atlantic Ocean but they appeared straggly during low ones. 2) We found similar results for Sahara Highs over Africa. 3) Also, the location of Indus Low centers over Southern Asia appeared more zonal in comparison with low records. Altogether, the high TCs in Iran accompanied with baro-tropic atmosphere from the center of Atlantic Ocean to India Peninsula. Conclusion Overall, the highest records of warmth are accompanied by baro-tropic atmosphere over Atlantic Ocean to the Indian Peninsula. Alongside weakening of thermo-dynamic Siberian Highs, it seems that concentration of Azores Highs over Eastern Atlantic Ocean and Saharan Highs over Africa and Hijaz ones over Southern Iran cause an increase in the frequency of high warmth-records over Iran. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Warmth records, Pressure systems, Iran | ||
| مراجع | ||
|
-الماسی، ف.، طاووسی، ت. و حسین‌آبادی، ن.، 1395. واکاوی رفتار و تغییرات بسامد امواج گرمایی شهر اهواز، آمایش جغرافیایی فضا، شماره 19(6)، ص 137-150. -براتی، غ. و موسوی، س.ش.، 1384. جابجایی مکانی موج‌‌های زمستانی گرما در ایران، جغرافیا و توسعه، شماره 5، ص 41-52. -براتی، غ.، مرادی، م.، شامخی، ع. و داداشی رودباری، ع.، 1396. تحلیل روابط توفان‌های غباری جنوب ایران با کمفشار سِند، مخاطرات محیط طبیعی، شماره 6(13)، ص 91-108. -بیات، ن.، رستگار، ا. و عزیزی، ف.، 1390. حفاظت محیط زیست و مدیریت خاک روستایی در ایران، برنامهریزی منطقهای، شماره 1(2)، ص 63-78. -حسینی، س.ص.، قربانی، م.، ترشیزی، م. و ضرغام، ن.، 1389. تاثیر سیاست‌های تجاری بر فرسایش خاک در ایران-یارانه یا مالیات، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، شماره 41، ص 435-445. -حلبیان، ا.، 1389. تحلیل همدید ارتباط پرفشار آزور با دماهای بیشینه ایران، تحقیقات جغرافیایی، شماره 96، ص 51-78. -حمیدیان‌پور، م.، مفیدی، ع. و سلیقه، م.، 1395. تحلیل و ماهیت ساختار باد سیستان، ژئوفیزیک ایران، شماره 10، ص 83-92. -خرم‌‌دل، س.، کوچکی، ع. و رضازاده، م.، 1393. اثرات تغییر اقلیم و گرمایش جهانی بر تنوع زیستی، مجموعه مقالات همایش ملی تغییرات اقلیم و مهندسی توسعه پایدار کشاورزی و منابع طبیعی، همدان، مرکز آموزش جهاد کشاورزی. -درویش، م.، 1394. بحران فرسایش خاک کشور را می‌بلعد، سیناپرس، شماره 1(7)، ص 16-29. -زرین، ا. و مفیدی، ع.، 1390. آیا پرفشار جنب حاره‌ای تابستانه روی ایران زبانه‌ای از پرفشار جنب‌حاره‌ای آزور است-بررسی یک نظریه، مجموعه مقالات یازدهمین کنگره جغرافیدانان ایران، 24 و 25 شهریور. تهران، دانشگاه شهید بهشتی. -شعبانی، م. و هادی‌زاده، ع.، 1383. ضرورت بهره‌برداری از جنگل‌های شمال کشور، جنگل و مرتع، شماره 64، ص 34-40. -علیجانی، ب.، ثروتی، م. و علیزاده ویلنی، ع.، 1392. طبقهبندی موج گرما در استان گیلان، جغرافیای طبیعی، شماره 6(19)، ص 1-16. -علیجانی، ب.، 1390. تحلیل فضایی دماها و بارش‌های بحرانی روزانه ایران، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 17(20)، ص 9-30. -قائمی، ه.، زرین، ا.، آزادی، م. و فرج‌زاده اصل، م.، 1388. تحلیل الگوی فضایی پرفشار جنب‌حاره روی آسیا و آفریقا، مدرس علوم انسانی، شماره 13(1)، ص 219-245. -قربانی، د.، 1383. اثر میکروکلیمایی تخریب جنگل‌های هیرکانی ایران، جنگل و مرتع، شماره 33، ص 29-64. -قویدل رحیمی، ی.، 1390. شناسایی، طبقهبندی و تحلیل سینوپتیک موج اَبَرگرم تابستان 1389 ایران، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شماره 3، ص 85 -100. -کاویانی، م.، مسعودیان، س.ا. و حلبیان، ا.، 1387. بررسی تاثیر سامانه پرفشار آزور بر بارش ایران زمین، تحقیقات جغرافیایی، شماره 88، ص 25-50. -مسعودیان، س.ا.، 1382. تحلیل ساختار دمای ماهانه ایران، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان-علوم انسانی، شماره 15(1و2)، ص 87-96. -مصداقی، م.، 1382. مرتعداری در ایران، چاپ چهارم، مشهد، نشر آستان قدس. -منتظری، م.، 1393. نواحی حرارتی ایران، تحقیقات جغرافیایی، شماره 113(29)، ص 135-144. -نظری‌ها، م. و علی‌نژاد، س.، 1381. برنامهریزی جهت بهسازی و کاهش نشانزد‌های منفی زیست‌محیطی سد شهید رجایی، محیط‌شناسی، شماره 30، ص 9-18.
-Blaga, I. and Blaga, C., 2010. The precipitation and temperature evolution in Club County, June, Studia UBB, Geographia, v. 57(2), p. 71-80.
-Brugge, R., 1991. Record-breaking heat wave of 1-4 August 1990 over England and Wales. Weather, v. 46, p. 2-10.
-Hajat, S., Vardoulakis, S., Heaviside, C. and Eggen, B., 2014. Climate change effects on human health: projections of temperature-related mortality for the UK during the 2020s, 2050s and 2080s. Journal of Epidemiology and Community Health. ISSN 0143-005X. JECH Online First. doi:10.1136/jech-2013-202449.
-Jaswal, A.K., Rao, P.C.S. and Singh, V., 2015. Climatology and trends of summer high temperature days in India during 1969-2013. J. Earth Syst. Sci., v. 124(1), p. 1-15.
-Katsafados, P., Papadopoulos, A., Varlas, G., Papadopoulou, E. and Mavromatidis, E., 2014. Seasonal predictability of the 2010 Russian heat wave. Nat. Hazards Earth Syst. Sci., v. 14, p. 1531-1542. doi:10.5194/nhess-14-1531-2014.
-Knipperitz, P. and Fink, A.H., 2006. Synoptic and dynamic aspects of an extreme springtime Saharan dust outbreak. Q. J. R. Meteorol. Soc., v. 132, p. 1153-1177.
-Marlos, G. and Wainer, I., 2003. Equatorial currents transport changes for extreme warm and cold events in the Atlantic Ocean. Geophysical Research Letters, v. 30(5). doi:10.1029/2002GL01570.
-Rosso, S., Dosio, A. and Sillmann, J., 2015. Extreme European heat waves since 1950 with HeatWave Magnitude Index and their occurrence in the future. Geographical Research Abstracts. 17: EGU2015-2743.
-Shevchenko, O., Lee, H., Snizhkoa, S. and Mayerb, H., 2014. Long-term analysis of heat waves in Ukraine. International Journal of Climatology, v. 34, p. 1642-1650. DOI: 10.1002/joc.3792.
-Theoharatos, G., Pantavou, P., Mavrakis, A., Spanou, A., Katavoutas, G., Efstathiou, P., Mpekas, P. and Asimakopoulos, D., 2010. Heat Waves observed in 2007 in Athens-Greece: Synoptic conditions- Bio-climatological assessment-air quality levels and health effects. Environmental Research, v. 110, p. 152-161. N1158.
-https: //www.Irna.ir/fa/news (Islamic Republic News Agency)
-https: //www.cri.ac.ir/files/Iran%20Climate/Climate%20of%20Iran (Climatological Research Institute). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8,299 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,263 |
||