مقایسه و بررسی دو سیستم آموزشی دانشکدۀ هنرهای زیبا در رشتۀ معماری، از تأسیس تا تحولات 1348ش و از آن تاریخ تا انقلاب فرهنگی | ||
| صفه | ||
| دوره 32، شماره 1 - شماره پیاپی 96، 1401، صفحه 41-56 اصل مقاله (410.71 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.52547/sofeh.32.1.41 | ||
| نویسنده | ||
| مریم غروی الخوانساری* | ||
| استادیار دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| دانشکدة هنرهای زیبا از زمان تأسیسْ تحولات مختلفی را به لحاظ ساختار آموزشی و جریان‌های فکری تجربه کرده است. نگارنده در این مقاله به مقایسة تطبیقی دو دورة ابتدایی (بدو تأسیس تا سال 1348 و از آن سال تا انقلاب فرهنگی) می‌پردازد. سؤالات تحقیق این موارد هستند: بنیاد اولیة آموزش معماری در هر دوره بر چه اصولی نهاده شده است؟ در هر دوره چه شیوه‌ای برای آموزش وجود داشته و ویژگی‌های اصلی آن چه بوده است؟ روش تحقیق به‌کاررفته در این مقاله در مطالعة اولیه از نوع تفسیری‌ـ تاریخی است و در پی آن به‌منظور تحلیل نتایج از مقایسة تطبیقی بهره برده شده است. مقایسة تطبیقی این دو دوره بر اساس بررسی مقولة رویکردهای عمومی آموزشی، مقولات محتوایی شامل مقدمات، دروس عملی طراحی، دروس نظری، پروژة پایانی، مقولات رویه‌ای شامل آتلیه‌ها، استادان، و قضاوت پروژه‌ها، و شاخصه‌های آن‌ها صورت گرفته است. بر اساس این مقایسه، نقاط قوت و ضعف دو دوره استنباط گردیده‌اند. به نظر می‌رسد از اصلی‌ترین آسیب‌های دورة اول، در عین برخورداری از نقاط قوت قابل‌توجه ساختاری، آسیب محتوایی مرتبط با بهره‌گیری از الگویی غیربومی و انطباق‌نیافته با هویت و فرهنگ ایرانی است. همجنین اصلی‌ترین آسیب دورة دوم، در عین برخورداری از نقاط قوت قابل‌توجه محتوایی، آسیب ساختاری ناشی از فقدان تعریف یک سیستم منسجم و نظام‌مند برای آموزش معماری است. پیشنهاد در این پژوهش، برگرفتن ویژگی‌های اثرگذار ساختاری از دورة اول و انطباق آن با ضرورت‌های محتوایی مطروحه در دورة دوم است، به‌گونه‌ای‌که انطباق مناسبی بین این دو حوزه شکل گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آموزش معماری؛ دانشکدة هنرهای زیبا؛ بوزار؛ باوهاوس؛ معماری معاصر ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of Pre-Cultural-Revolution Architectural Education in the Faculty of Fine Arts, University of Tehran, before and after 1967 | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Gharavi Alkhansari | ||
| Assistant Professor, Faculty of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Ever since its initiation, the Faculty of Fine Arts has undergone a variety of transformations in terms of both the educational structure and the underlying thoughts. The present paper compares the system in periods before and after 1967 up to the Cultural Revolution. The main question of this research is: ‘what was the fundamental principles and educational methods of each period?’ The research method is interpretative-historical, followed by a comparative analysis. The comparison is based on general educational approaches, contents including induction, design, theories and the final project, and procedures including those concerning studios, lecturers and assessments. It appears that whilst enjoying many strengths, the first period has suffered crucial flaws such as those of ungrounded content with little connection with the country’s local, historical and national characteristics. Similarly, the second period has enjoyed its own strengths and suffered damages caused by the lack of an integrated, disciplined educational system. The research proposes, therefore, to appropriately adopt features of the first period and adjust it with the content-related necessities of the second. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Faculty of fine arts, E’cole des Beaux-Arts system, Architectural education, Bauhaus educational system, Contemporary architecture | ||
| مراجع | ||
|
سید حسین اسدی خوانساری. مصاحبۀ شخصی با حمید مقصودی (در دفتر مهندس مقصودی)، تهران: در آرشیو شخصی نگارنده، ۱۳۹۷.
ــــــــ . مصاحبۀ شخصی با لطیف ابوالقاسمی (در دانشکدۀ هنرهای زیبا)، تهران: آرشیو شخصی نگارنده، ۱۳۶۹.
ــــــــ . مصاحبۀ شخصی با مسعود مفاخر (پردیس بین‌المللی کیش)، تهران: آرشیو شخصی نگارنده، ۱۳۹۸.
اشراق، عبدالحمید. «شیوۀ آموزش به شکل آتلیه‌ای»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان 1387)، ص 23-25.
اعتصام، ایرج. «تکنولوژی در کنار آموزش سنتی»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 18-22.
امیدوار، عطاالله. «نوآوری در محیط هنری»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 67-69.
اوشانه، داود. «استعداد، خلاقیت و پویایی»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 14-17.
باور، سیروس. نگاهی به پیدایی معماری نو در ایران، تهران: فضا، ۱۳۸۸.
بیرشک، ثریا. «حضور فعال و همیشگی در دانشکده»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 64-66.
تیموری، سیاوش. «معماری، اقیانوسی بی‌انتها»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 42-46.
حبیبی، سیدمحسن. «نگاهی نو به معماری با قرائت ایرانی»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 73-75.
حجت، مهدی. «جنبه‌های انسانی معماری»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 76-78.
دیبا، داراب. «کنش معماری و فرهنگ»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 47-50.
زرگری‌نژاد، غلامحسین. «از مدرسۀ صنایع مستظرفه تا دانشکدۀ هنرهای زیبا»، در هنرهای زیبا، ش ۳۰ (تابستان ۱۳۸۶)، ص ۵-۱۲.
ساعدسمیعی، اصغر. «سازمان نظام آموزشی»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 30-36.
سپهری، یحیی. تاریخ آموزش طراحی معماری در دانشگاه شهید بهشتی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۶.
سلطان‌زاده، حسین. «نظریه‌پردازی در معماری ایرانی»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 95-102.
سیروس، اردشیر. «معماری فراتر از ساخت‌وساز»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 26-29.
شافعی، بیژن و سهراب سروشیانی و ویکتور دانیال. معماری کریم طاهرزاده بهزاد، تهران: دید، ۱۳۸۰.
صارمی، علی‌اکبر. «معماری مدرن، تفکر مدرن»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص ۵۳-۵۶.
ــــــــ . تار و پود و هنوز، تهران: هنر و معماری قرن، ۱۳۹۲.
طبیبیان، منوچهر. «هم‌سویی زندگی اجتماعی و حیات حرفه‌ای»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 39-41.
عزیزی، محمدمهدی. «تحول و دگرگونی گروه‌های آموزشی دانشکدۀ هنرهای زیبا»، در هنرهای زیبا، ش ۱۴ (تابستان ۱۳۸۲)، ص ۴-۱۵.
غروی الخوانساری، مریم. مصاحبۀ شخصی با اصغر ساعدسمیعی (دفتر مهندس ساعد در برج سامان)، تهران: آرشیو شخصی نگارنده، ۱۳۹۴.
ــــــــ . مصاحبۀ شخصی با سعید نجفی (در دانشکدۀ هنرهای زیبا)، تهران: آرشیو شخصی نگارنده، ۱۳۹۴.
ــــــــ . مصاحبۀ شخصی با علی‌اکبر صارمی (دفتر مهندسین مشاور تجیر)، تهران: آرشیو شخصی نگارنده، ۱۳۹۴.
ــــــــ . مصاحبۀ شخصی با فتانه نراقی (دفتر شرکت ابردشت)، تهران: آرشیو شخصی نگارنده، ۱۳۹۴.
قدوسی‌فر، سید‌هادی. «بررسی موضوع پایان‌نامه‌های رشتۀ معماری دانشکدۀ هنرهای زیبا دانشگاه تهران (1342-1357)»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 103-107.
قهاری، سیدعلیرضا. «بررسی ویژگی‌های آموزش معماری»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 82-83.
قیومی بیدهندی، مهرداد. تقریظ بر کتاب تاریخ آموزش طراحی معماری در دانشگاه شهید بهشتی (نوشته یحیی سپهری)، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۶..
کباری، غلامرضا. «یادی از گذشته (گفتگو با دانش‌آموختگان و اساتید دانشکدۀ هنرهای زیبا)»، در معماری و فرهنگ، ش ۳۲ (تابستان ۱۳۸۷)، ص ۱۱-۱۳.
گروت، لیندا و دیوید وانگ. روش‌های تحقیق در معماری، ترجمۀ علیرضا عینی‌فر، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۸۷.
ماجدی، حمید. «خلاقیت و مهندسی معماری»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 79-81.
محبوبی اردکانی، حسین. تاریخ تحول دانشگاه تهران و مؤسسات آموزش عالی، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۵۰.
مزینی، منوچهر. از زمان و معماری، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، ۱۳۷۶.
ممیز، مرتضی. «دانشکدۀ هنرهای زیبا در نیم‌قرن»، در کلک، ش ۱۱ و ۱۲ (بهمن و اسفند ۱۳۶۹)، ص ۵۹-۶۴.
ندیمی، حمید. «آموزش معماری، دیروز و امروز»، در فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ش 13 و 14 (بهار و تابستان ۱۳۷۵)، ص 13-45.
نورکیهانی، سیدحمید. «پروژه‌ها، تجربه‌ای نو در مقیاسی وسیع»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 70-72.
هاشمی، سیدرضا. «جنبه‌های مفهومی و حرفه‌ای معماری»، در معماری و فرهنگ، ش 32 (تابستان ۱۳۸۷)، ص 59-61. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 604 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 693 |
||