تأثیر «پیشه» بر رشد و تحوّل شخصیت در نمایشنامه‌های دهۀ شصت اکبر رادی | ||
| تاریخ ادبیات | ||
| مقاله 10، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 86، 1401، صفحه 213-234 اصل مقاله (878.38 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48308/hlit.2023.102631 | ||
| نویسندگان | ||
| بهروز محمودی بختیاری* 1؛ خداداد خدام2 | ||
| 1دانشیار گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد کارگردانی تئاتر، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف از تألیف این پژوهش، یافتن پیوستگی معنادار میان شغل و پیشۀ اشخاص در آثاری که اکبر رادی در دهۀ شصت خورشیدی به رشتۀ تحریر درآورده، با منزلت اجتماعی آنها در بستر دگرگونی‌های سیاسی ـ اجتماعی منتهی به انقلاب اسلامی است. شخصیتهای این متون در دورانی متلاطم زیست می‌کنند و موقعیت اجتماعی آنها بر اثر رخدادهای عظیم تاریخی، دستخوش دگرگونی‌های بنیادین می‌گردد. وقایع پر فراز و نشیب این دوران، ریشه در جریان نوسازی آمرانه‌ای دارد که از اوایل قرن چهاردهم هجری شمسی در ایران آغاز گردید. ایجاد نهادهای مدرن و گسترش مشاغل جدید، و به تبع آن از میان رفتن برخی پیشه‌های سنتی، جملگی موجب تغییر وضعیت زیستی بخش بزرگی از ساکنان کشور شد. به علّت مهاجرت بی‌سابقۀ روستاییان به شهرها در این برهۀ تاریخی، مشاغل روستایی فراوانی از میان رفت و فرصت‌های شغلی جدیدی در بخش صنایع تولیدی شکل گرفت. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که این زمینۀ تاریخی-اجتماعی در نگارش نمایشنامه‌های پلکان، تانگوی تخم‌مرغ داغ، شب روی سنگفرش خیس و آهسته با گل‌سرخ تأثیر شگرفی داشته و در طراحی بحران‌های دراماتیک این آثار کارکردی محوری دارد. از سوی دیگر، در این پژوهش تحلیلی‌ـ‌توصیفی روشن می‌گردد که پیشۀ اشخاص در این نمایشنامه‌ها، بر هویت اجتماعی آنها تأثیر شگرفی نهاده و در نهایت در تعیین سرنوشت آنها نقشی اساسی ایفا کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اکبر رادی؛ پیشه؛ موقعیت منزلتی؛ ساختار دراماتیک؛ شخصیت‌پردازی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Effect of Occupation on Character Development in Akbar Radi’s Plays of the 1980s | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Behrooz Mahmoodi-Bakhtiari1؛ khodadad khoddam2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Performing Arts, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 2MA of Theatre Directing, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This study aims to find a meaningful connection between the occupation of characters and their social status in the plays of Akbar Radi in the 1980s in the context of the events leading up to the 1979 revolution in Iran. The characters of these plays live in turbulent condition that changes their occupation and social status. The establishment of new institutions, the expansion of new jobs, and the consequent disappearance of some traditional jobs led to widespread social changes. Some productive jobs in the agricultural sector were lost due to the migration of villagers to the cities, and new job opportunities were created in the manufacturing industry. These structural changes play a pivotal role in the emergence of dramatic crises in these texts. This study proves that these events are a determining factor in the way of life and destiny of the characters in these plays. In the current study, by analyzing the occupations of the characters during the mentioned events and the changes that occurred for them, the impact of the events on the social identity and destiny of the characters has been evaluated. It also reveals that the character’s quest to gain a job in these texts is to achieve social status and prestige rather than to amass wealth. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Akbar Radi, occupation, social status, dramatic crises, characterization | ||
| مراجع | ||
|
- آبراهامیان، یرواند (۱۳۷۷) ایران بین دو انقلاب، ترجمۀ احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
- بشیریه، حسین (1381) دیباچه‌ای برجامعه‌شناسی سیاسی ایران، تهران: نگاه معاصر.
- توسلی، غلامعباس (۱۳۷۵) جامعه‌شناسی کار و شغل، تهران:سمت.
- ذرنیخی، آرش(1393) تأثیرات مارکسیسم بر گزیده‌ای از نمایشنامه‌های غلامحسین ساعدی، تهران: آیندگان.
- رادی، اکبر (1398) ارثیۀایرانی، چاپ هشتم، تهران: نشر قطره.
- رادی، اکبر (1396) پلکان، چاپ هفتم، تهران: نشر قطره.
- رادی، اکبر (۱۳۸۸) روی صحنۀ آبی، ج۳، تهران: نشر قطره.
- طالبی، فرامرز(1383) شناختنامۀ اکبر رادی، تهران: نشر قطره.
- فی، برایان (1381) فلسفۀ امروزین علوم اجتماعی، ترجمۀ خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
- کیویستو، پیتر (1385) اندیشه‌‌های بنیادی در جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشرنی.
- گرینت، کیت (۱۳۸۵) جامعه‌شناسی کار، ترجمۀ رضوان صدقی‌نژاد، تهران: نشر علم.
- لوویت، کارل (1398) ماکس وبر و کارل مارکس، ترجمۀ شهناز مسمی‌پرست، تهران:ققنوس.
- مسعودی، شیوا و زهره بهروزی‌نیا (1395). «بازخوانی سلطه به‌مثابۀ عروسک‌شدگی در هملت با سالاد فصل اثر اکبر رادی (با استناد به مفهوم سلطه از دیدگاه ماکس وبر)»، تئاتر، ش 66، ص 108 تا120.
- وبر، ماکس (1399) دین، قدرت، جامعه، ترجمۀ احمد تدین، تهران:هرمس. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 12,454 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,760 |
||