آیین‌نامه‌ای شدن حقوق کیفری: وارونگی در پیوند ماهیت و شکل | ||
| فصلنامه تحقیقات حقوقی | ||
| مقاله 9، دوره 27، شماره 4 - شماره پیاپی 108، بهمن 1403، صفحه 137-154 اصل مقاله (621.62 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48308/jlr.2023.222486.1940 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن عالی پور* 1؛ نرجس روستا2 | ||
| 1استادیار، دانشکده حقوق، دانشگاه تهران: دانشکدگان فارابی، قم، ایران | ||
| 2دانش اموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| چکیده | ||
| آیین‌نامه به عنوان منبع حقوق کیفری دو دوره را پشت سر گذرانده است. در حقوق کیفری پیش از انقلاب، آیین‌نامه هم چهره اجرایی و وابسته به قانون داشته و هم چهره ماهوی و مستقل. در چهره اجرایی، برخی قوانین کیفری از رهگذر آیین‌نامه اجرا می‌شده‌اند و هنوز برخی از این مصوبه‌ها لازم‌الاجرا هستند. در چهره ماهوی نیز با تجویز قانون، برخی آیین‌نامه‌ها متضمن وضع جرم در حد خلاف و تعیین ابتدایی ضمانت‌اجرا در اندازه جزای نقدی بودند. پس از انقلاب چهره ماهوی و اصلی آیین‌نامه تضعیف و سپس به طور کلی حذف شد؛ در برابر چهره اجرایی و فرعی آیین‌نامه پررنگ‌تر از پیش شد، به گونه‌ای که در برخی موردها، اجرای قانون وابسته به وضع آیین‌نامه شده است. نقش آفرینی آیین‌نامه در جهت دهی به قانون کیفری، چهره نوی از حقوق کیفری ایران را ترسیم کرده که بر پایه آن، حقوق کیفری به سوی جزئی‌نگری در محتوا به جای ایجاز در متن و مقرره‌ای بودن به جای قانونی بودن گام برداشته است. این نوشتار با رویکرد توصیفی و تحلیلی با بررسی فرآیند آیین نامه‌ای شدن حقوق کیفری در واپسین دهه سده چهاردهم خورشیدی، به این دستاورد رسیده که تحولات حوزه-های گوناگون از یک سو و عدم اشراف علمی و فنی قانونگذار بر این دگرگونی ها از سوی دیگر سبب شده تا حقوق کیفری ایران ناخودآگاه، با زایش شمار بسیاری از آیین‌نامه‌ها در کنار قانون رو به رو شود و خود را سردرگم در میان رویکرد جزیی نگرانه و ایجازمدارانه ببیند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اصل قانونی بودن؛ آیین‌نامه؛ مقرره‌های مادون قانون؛ اعتبار مصوبه؛ دادرسی الکترونیکی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Bylaw as a main source of the criminal law: inversion in the connection of substance and form | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hasan Alipour1؛ narjes rousta2 | ||
| 1Asisstant Professor, Faculty of Law, Tehran University: College of Farabi, Qom, Iran | ||
| 2University of Allama Tabatabaee | ||
| چکیده [English] | ||
| Bylaw as a main source of criminal law has gone through two periods. Prior to the revolution, the bylaws in criminal law had both an executive and law-abiding face and a substantive and independent face too. In the executive branch, some criminal laws have been enforced through regulations, and some of these decrees are still binding. In substantive face, with the permission of the law, some bylaws criminalized and provided for light penalties for crimes. After the revolution, the substantive role of the bylaws was weakened and then eliminated altogether; but the executive role and sub-face of the bylaws, it became more prominent than before, so that in some cases, the implementation of the law has become dependent on the bylaws. The role of the bylaws in directing the criminal law has painted a new face for Iran's criminal law. Accordingly, criminal law has moved towards detail in content rather than brevity in text and regulation rather than legality. This article, with a descriptive and analytical approach, by examining the process of legalization of criminal law in the last decade of the fourteenth century, has reached the conclusion that developments in various fields on the one hand and the lack of scientific and technical mastery of the legislator on the other hand many bylaws emerge. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Principle of legality, bylaws, Regulation less than the law, validity of the regulation, Electronic trial | ||
| مراجع | ||
|
منابع
کتاب
آدمیت، فریدون، امیرکبیر و ایران، تهران: شرکت سهامی انتشارت خوارزمی، چاپ نهم، 1385.
ایزانلو، محسن، آزادی بیان در حقوق اساسی ایران، در: کاتوزیان، ناصر، آزادی اندیشه و بیان، تهران: انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، چاپ اول، 1382.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش، چاپ چهاردهم، 1383.
سعدی شیرازی، مشرفالدین، کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: ماهور، چاپ اول، 1393.
شوالیه، ژاک، دولت قانونمند، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، تهران: دادگستر، چاپ اول، 1378.
عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ سی و یکم، 1384.
قاضی، ابوالفضل، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، جلد اول: مبانی وکلیات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1368.
مدنیان، غلامرضا، نظم عمومی در حقوق اساسی ایران، تهران: میزان، چاپ اول، 1393.
موحد، محمدعلی، مبالغه مستعار؛ بررسی مدارک مورد استناد شیوخ در ادعا بر جزایر تنب کوچک، تنب بزرگ، ابوموسی، تهران: کارنامه، 1380.
References Books Adamiyat, Fereydoun, Amirkabir and Iran, Tehran: Kharazmi Publishing Company, Ninth Edition, 2006. (in Persian) Amid, Hassan, Amid Dictionary, Tehran: Amirkabir Publishing Institute, Thirty First Edition, 2005. (in Persian) Chevalier, Jacques, Legitimate State, Translated by: Hamidreza Malek Mohammadi, Tehran: Dadgostar, First Edition, 1999. (in Persian) Ghazi, Abolfazl, Constitutional Law and Political Institutions, Volume 1: Fundamentals and Generalities, Tehran: University of Tehran Press, 1989. (in Persian) Gur, Noam and Jackson, Jonathan. Procedure –Content Interaction in Attitudes to Law and in the Value of the Rule of Law, In: Meyerson, Denise. et al. Procedural Justice and Relational Theory, Routledge, 2020. Izanlou, Mohsen, Freedom of Expression in Iran Constitutional Law, In: Katouzian, Nasser, Freedom of thought and expression, Tehran: Publication of Faculty of law and political science, University of Tehran, First edition, 2003. (in Persian) Jafari Langroudi, Mohammad Jafar, Terminology of Law, Tehran: Ganj-e-Danesh, 14th Edition, 2004. (in Persian) Madanian, Gholam Reza, Public Order in Iran Constitutional Law, Tehran: Mizan, First Edition, 2014. (in Persian) Mason, Stephen. Electronic Disclosure, LexisNexis Butterworth, Third Edition, 2012. Movahed, Mohammad Ali, Pseudonym Exaggeration; Examining the Evidence Cited by the Sheikhs in their Claims to the Islands of Little Tunb, Great Tunb, and Abu Musa, Tehran: Work history, 2001. (in Persian) Sa’adi Shirazi, Moshrefoldin, Sa'adi Collected Works, Edited by: Mohammad Ali Froughi, Tehran: Mahour, First edition, 2014. (in Persian) Articles Crowell, James. “The Electronic Courtroom”, Journal of Science and Technology Law, Boston University, Volume 10, 1998. Fischer, Nicolas. “The Detention of Foreigners in France, between Discretionary Control and the Rule of Law”, European Journal of Criminology, Volume 10, Issue 6, 2013. Perrin, Bertrand. et al. “Electronic Evidence in Swiss Criminal Procedure”, Digital Evidence and Electronic Signature Law Review, Volume 8, 2011. Villacampa, Carolina. “Municipal Ordinances and Street Prostitution in Spain”, European Journal of Criminal Policy, Volume 23, 2017. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,918 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 238 |
||