تصویرسازی نظام هستی با نمودار دایره‌وار در فلسفۀ اسلامی و واکاوی ایرادها | ||
| آینه معرفت | ||
| دوره 23، شماره 4 - شماره پیاپی 77، 1402، صفحه 1-19 اصل مقاله (678.74 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.48308/jipt.2024.233192.1466 | ||
| نویسنده | ||
| محمدرضا ارشادی نیا* | ||
| دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران (نویسندة مسئول) | ||
| چکیده | ||
| تصویرسازی معقول به محسوس، تلاش فنی و هنرمندانه در طی تاریخ فلسفۀ الهی است. حکمای اسلامی‌این مهارت را در ترسیم استعاری دایره‌وار مراتب وجود، با دو قوس نزول و صعود، نشان داده و با آموزه‌های وحیانی غنی ساخته‌اند. با همۀ تفاوت‌های مبنایی و روشی آنان، محوریت باورمندی به مبدأ و معاد ، سبب اتفاق در ترسیم این دایره شده است. زیرنهاد بودن اصل اصیل باور به مبدأ و معاد، فروغیابی از متون وحیانی؛ آیات و روایات، و برخی انگاره‌های فلسفی همانند تشکیک وجود، از اصول مشترک در همۀ مکاتب فلسفۀ اسلامی‌است که فرایند تبیین در این نگاشته، مبتنی بر این اصول است. مقاله‌ای با عنوان «نگاهی انتقادی به رویکرد فیضمحور در فلسفۀ اسلامی و پیامدهای آن در تعلیم و تربیت» با برداشت سطحی، ناقص و التقاطی از برخی از آموزه‌ها در برخی مکاتب فلسفی، این تصویر را «طرح مشکل‌زا» و «توضیح نه چندان ماهرانه»، قلمداد نموده تا ناکارآمد جلوه‌دادن کلیت فلسفۀ اسلامی‌در مبناسازی و نظام‌پردازی در امر تعلیم و تربیت را تأمین کند. در بیان دیدگاه حکمای اسلامی‌و بررسی ایرادهای آن مقاله در ارتباط با آموزۀ تشکیک وجود و نزول فیض حق تعالی، از اصل نقد مبتنی بر تبیین پیروی خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مبدأ و معاد؛ نظام‌مندی آفرینش؛ نظام دایره‌وار هستی؛ قوس نزول؛ قوس صعود | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Illustrating the Order of Existence by a Circular Diagram in Islamic Philosophy and Examining the Objections | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadreza Ershadinia | ||
| Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran (corresponding author) | ||
| چکیده [English] | ||
| The assimilation of the Sensible to the Intelligible has been a technical and artistic effort throughout the history of Islamic philosophy. The Muslim philosophers have shown their skill in their circular metaphorical drawing the grades of existence, based on the two arcs of descent and ascent, and have enriched them with the revelatory teachings. In spite of all the basic and methodological differences in their views, the centrality of believing in the Origin and the Return has made an agreement between them on drawing this circle. The substantiality of the basic principle of believing in the Origin and the Return, taking use of the revealed texts; i.e. the Qur’anic verses, and some philosophical concepts such as the Gradedness of Existence, are some common principles in all schools of Islamic philosophy, and my explanation in this paper is based on these principles. In a paper entitled “A Critical Look at the ‘Fayḍ’-oriented Approach to Islamic Philosophy and its Consequences for Education”, its author in a part of his objections to the ontological principles of Islamic philosophy, has criticized the circular order consisting of the arcs of descent and ascent, has described it as a “problematic and not very skillful plan”, and in the shadow of this description, has made some misplaced objections to the whole of the system of Islamic philosophy. In expressing the views of Muslim philosophers and examining the objections of that paper to the concepts of “the Gradedness of Existence” and “the Descent of God’s ‘Fayḍ’”, I will follow the principles of criticism, which are based on my explanation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| the origin and the return, the orderness of creation, the circular order of being, the arc of descent, the arc of ascent | ||
| مراجع | ||
|
Ashtiani, Jalaleddin. (2007). Introduction to the Philosophical Letters of Sadr al-Mutaalehin. Qom: Publications of the Islamic Propaganda Office. (In Persian) Ashtiani, Jalaleddin. Sharh Zad al-Mosafir Sadr al-Mutaalihin. Qom: Bostan Kitab. (In Persian) Bagheri, Khosrow, & Muhammad Zuhayr Bagheri. (2017). "A Critical Look at the Grace-Oriented Approach in Islamic Philosophy and its Consequences in Education and Training”. Research Paper on the Basics of Education and Training, 1 (1): 5-24. (In Persian) Copleston, Frederick C. (1996). History of Philosophy: Greece and Rome. Translated by Seyed Jalaleddin Mojtabavi. Tehran: Soroush. (In Persian) Ershadinia, Muhammad Reza. (2013). "The Cosmology of Unity in the Light of Transcendent Philosophy". Ayeneh Marefet, 11(1): 1-31. (In Persian) Ibn Sina. (1996). Al-Isharat wa al-Tanbihat, vol. 3, Qom: al-Balagha. Ikhwan al-Safa. Rasail Ikhwan al-Safa, vol. 3. Beirut: Dar Sadir. Khademi, Aynollah. (2004). "The Theory of the Ikhwan al-Safa about the Quality of Creating Multiples from One (faiz system)”. Articles and Reviews, 75 (2): 127-146. (In Persian) Khademi, Aynollah. (2005). "The Quality of Creating Many Units (Nizam Faiz) In Sheikh Ishraq", Articles and Reviews, 77 (2): 65-99. (In Persian) Khademi, Aynollah. (2005). "Mulla Sadra's Theory about the Origin of Plural from the Unit (Nizam Faiz)”. Nameh Mofid, 1: 75-94. (In Persian) Khademi, Aynollah. (2007a). "Examining the Views of Sheikh Al-Raeis on the Issue of How the Multiplicity Arises from the Unit (Nizam Faiz)”, Ayeneh Marefat, 12: 31-60. (In Persian) Khademi, Aynollah. (2007b). "How Many Emerge from One (Faiz System) in Farabi's Point of View". New Religious Thought, 3(10): 73-100. (In Persian) Sabzevari, Mulla Hadi. (2004). Asrar al-Hikam. Qom: Religious Press. Sadr al-Mutaalihin, Muhammad. (2001). Sharh al-Hidayah al-Athiriyyah. Beirut: Arab History Foundation. Sadr al-Mutaalihin, Muhammad. Iqaz al-Naʾemin. Tehran: Islamic Society of Hikmat and Philosophy of Iran. Sadr al-Mutaalihin, Muhammad. (1989). Al-Hikmat al-Mutaliyyah, vol. 1, 6, 7. Beirut: Dar Ihya al-Torath. Sadr al-Mutaalihin, Muhammad. (1975). Al-Mabda va Al-Maʿad. Tehran: Iranian Wisdom and Philosophy Association Sadr al-Mutaalihin, Muhammad. (1981). Al-Shawahed al-Rubabiyya. Tehran: Academic Publishing Center. Sadr al-Mutaalihin, Muhammad. (1999). Al-Mazahir al-Ilahiya fi Asrar al-ʿUlum al-Kamaaliyya, Tehran, Sadra Islamic Hikmat Foundation. Suhrawardi, Shahabeddin Yahya. (2008). Collection of Works, vol. 2, 4. Tehran: Research Institute of Humanities and Cultural Studies. Majlisi, Muhammad Baqir. (1982). Bihar al-Anwar. Beirut. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 23,886 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,653 |
||