خواجه نایینی, علی. (1402). بررسی ابعاد و ملاحظات مرتبط با مشارکت مردمی در سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران. , 15(2), 161-186. doi: 10.48308/piaj.2024.235114.1512
علی خواجه نایینی. "بررسی ابعاد و ملاحظات مرتبط با مشارکت مردمی در سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران". , 15, 2, 1402, 161-186. doi: 10.48308/piaj.2024.235114.1512
خواجه نایینی, علی. (1402). 'بررسی ابعاد و ملاحظات مرتبط با مشارکت مردمی در سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران', , 15(2), pp. 161-186. doi: 10.48308/piaj.2024.235114.1512
خواجه نایینی, علی. بررسی ابعاد و ملاحظات مرتبط با مشارکت مردمی در سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران. , 1402; 15(2): 161-186. doi: 10.48308/piaj.2024.235114.1512
بررسی ابعاد و ملاحظات مرتبط با مشارکت مردمی در سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران
یکی از ابعاد مهم بررسی مشارکت اجتماعی، تبیین نوع نگاه و رویکرد سیاستهای ملی به این مفهوم و ابعاد مختلف آن است. نهادهای مختلفی در ایران به اتخاذ سیاست در سطوح مختلف می‌پردازند. این پژوهش با تمرکز بر سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلف، درصدد است تا ابعاد، ملاحظات و رویکرد این سیاست‌ها نسبت به موضوع مشارکت مردمی را مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور، در گام اول، سیاستهای کلان جمهوری اسلامی در دو سطح سیاستهای کلی مصوب رهبر انقلاب و قوانین برنامههای توسعه مصوب مجلس شورای اسلامی انتخاب شدند. در گام دوم، متن هر کدام از سیاستهای مرتبط شامل 52 سیاست کلی ابلاغی رهبری (45 سیاست کلی موضوعی و 7 سیاست کلی برنامه توسعه) و 6 برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی؛ همه ابعاد و ملاحظات مرتبط با مقولات «مشارکت مردمی»، «مشارکت بخش تعاونی»، «مشارکت بخش خصوصی» و «مشارکت بخش غیردولتی»، شناسایی و استخراج شدند. نتایج نشان می‌دهد بیشترین بعد مشارکت مردم، «اجرای سیاست‌ها» بوده و در بخش‌های اقتصادی نیز ظرفیت مشارکت مردمی بیشتر وجود دارد. برخی نقاط ضغف نیز مانند توجه کم به نقش مشارکت مردم در دستورکارگذاری، طراحی، ارزیابی و ارائه بازخورد نسبت به سیاست‌ها از یک طرف و ظرفیت‌سازی کم نسبت به زمینه‌ها و بسترهای ایجاد مشارکت مردم در سیاستهای مورد بررسی از طرف دیگر دیده می‌شود.
Investigating dimensions and considerations related to public participation in the Meta policies of the Islamic Republic of Iran
نویسندگان [English]
ali khajehnaieni
Assistant Professor of Public Policy at Allameh Tabatabai University
چکیده [English]
One of the important aspects of investigating social participation is to explain the type of view and approach of national policies to this concept and its various dimensions. Different institutions in Iran adopt policies at different levels. Focusing on the Meta policies of Iran in various fields, this research aims to investigate the dimensions, considerations and approach of these policies towards the issue of public participation. For this purpose, in the first step, the Meta policies of the Islamic Republic were selected at two levels: the general policies approved by the leader of the revolution and the development program laws approved by the parleman. In the second step, the text of each of the related policies, involved in 52 general policies announced by the leadership (45 thematic general policies and 7 general policies of the development program) and 6 economic, social and cultural development programs approved by parleman were examined. In this review; All dimensions and considerations related to the categories of "People's participation", "Cooperative sector participation", "Private sector participation" and "Non-governmental sector participation" were identified and extracted. The results show that the biggest dimension of people's participation is "implementation of policies" and there is more capacity for people's participation in economic sectors. Some weaknesses are also seen, such as low attention to the role of people's participation in agenda setting, design, evaluation and providing feedback on policies, on the one hand, and low capacity building on the fields and platforms of creating people's participation in the policies under review.
کلیدواژه‌ها [English]
Public participation, meta policies, general policies, development program laws, implementation
مراجع
منابع
اندرسون، جیمز (1978)، مقدمه‌ای بر سیاستگذاری عمومی. ترجمه کیومرث اشتریان. فرهنگ و اندیشه.
برنامههای اول تا ششم توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران. 1368-1396. انتشارات سازمان برنامه و بودجه
تاج‌مزینانی، علی‌اکبر (1394)، الگوی سیاستگذاری و مدیریت یکپارچه مشارکتی (شبکه ای) برای سازماندهی امور جوانان در ایران. مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. دوره 14، شماره 29
چیت‌سازیان، علیرضا و صادقی‌کیا، محمدعلی (1398)، مشارکت مردمی در نوآوری اجتماعی، فصلنامه مدیریت نوآوری، دوره 8، شماره 1
دبیرنیا، علیرضا (1398)، جایگاه قوانین برنامه توسعه در قانون اساسی ایران؛ برنامه‌ریزی در راستای وظایف قوه قضائیه. مجله حقوقی دادگستری. دوره 83، شماره 106
راش، مایکل (1388)، جامعه و سیاست. ترجمه منوچهر صبوری. سازمان سمت
سعیدی، محمدرضا (1398)، درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمان‌های غیر دولتی، انتشارات سمت
شیخ‌الاسلامی، علیرضا؛ ملکی، آفرین؛ باوفا، سمیه و جهانی، احمد (1393)، نقش مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری، نمونه: محله ستارخان در شهر خرم‌آباد، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگـرس، دورة ،6ش، 19، 121- 142
غلامی، علی و بهادری جهرمی، علی (1392)، مفهوم، ماهیت و نظارت بر اجرای سیاستهای کلی نظام. دانش حقوق عمومی. دوره 2 شماره 3.
قدرجانی، راضیه و قیطرانی، نیما (1391)، بررسی روش‌های ارتقای مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی مساکن فرسوده (مطالعة موردی: محلة جولان در شهر همدان)، مجلة هفت حصار، دوره 1 -2: 75-83
قهرمان، میثم و وضعی، حسین (1401)، شفافیت سیاسی و راهکار‌های ارتقاء مشارکت مردمی در جمهوری اسلامی. جامعه‌شناسی سیاسی ایران. سال 5، شماره 12
مجمع تشخیص مصلحت نظام (1388)، مصوبه «تعریف و ویژگی‌‌های سیاستهای کلی». سایت مجمع تشخیص مصلحت نظام
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1402)، آسیب‌شناسی سیاستگذاری در ایران؛ با تأکید بر امر اجتماعی. گزارش راهبردی
موسایی، میثم و شیانی، ملیحه (1388)، مشارکت در امور شهری و الزامات آن در شهر تهران. فصلنامه رفاه اجتماعی. سال 10، شماره 38، 246-268
مولر، پیر (1378)، سیاستگذاری عمومی، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، نشر دادگستر
نجف‌پور، عزیز. 1402. مردم در سیاستگذاری فضای مجازی مغفول مانده‌اند. خبرگزاری مهر. https://www.mehrnews.com/news/5935492
نیکونهاد، حامد و موسوی، سیده‌نگار (1397)، فرآیند و الزامات حقوقی تهیه و تصویب قوانین برنامه توسعه؛ مطالعه موردی لایحه برنامه ششم. دانش حقوق عمومی. سال هفتم، شماره 22
هاشمی، صفیه‌سادات (1400)، بررسی بازنمایی ارزش های انقلاب اسلامی در سیاست های کلان کشور. سیاستگذاری عمومی. دوره 7 شماره 2
یونسکو(1378)، فرهنگ و توسعه، ترجمه محمدصادق فاضلی و نعمت‌ال.. فاضلی. طبع و نشر
Binzerhbolt, Sara and Robert kelemmesen (2005), Responsive Government? Public Opinion and Government Policy, political studies, vol 53
Braun, V. & Clarke, V. (2006), Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101
Brown, R. and Harris, G., (2005), Co management of wildlife corridors: the case for citizen participation in the Algonquin to Adirondack proposal, Journal of Environmental Management, Vol. 74, PP. 97-106
Kweit, M. G. and Kweit, R. V., (2007), Participation, Perception of Participation, and Citizen. Support. American Politics Research, Vol. 35, No 3, PP. 407-425
Nicoleta, O. C., (2013), Thy mission of public administration in guaranteeing citizens’ rights and freedoms, Procedid - Social and Behavioral Sciences, Vol. 81, No. 28, PP.167-170
Phills, J .A., Deiglmeier, K & .Miller, D .T., (2008), Rediscovering social innovation .Stanford Social Innovation Review, 6(4), pp. 34-43
Rahman, M. (1993), People's Self- Development: Perspectives on Participatory Action Research: A Journey Through Experience, London: Zed Books
Suebvises, P. (2018), Social capital, citizen participation in public adminisration, and public sector performance in Thailand. World Development, 109, 236-248
