«حق» یا «ارزش» حیات؟ نکته ای منطقی در باب ادعای حق بر حیات | ||
فصلنامه تحقیقات حقوقی | ||
مقاله 3، دوره 20، شماره 79، مهر 1396، صفحه 75-98 اصل مقاله (246.94 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jlr.2017.54388 | ||
نویسنده | ||
محمد راسخ | ||
استاد حقوق عمومی و فلسفۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
نظریه های موجهة حق این مفهوم را، مستقیم یا غیرمستقیم، بر اساس کرامت ذاتی انسان بنا می کنند. نظریة مبتنی بر اصلِ ماهویِ فلسفة ارزشِ ایمانوئل کانت قابل دفاع ترین نظریه در این حوزه می نماید. اصل یادشده بر غایت بودن حیات انسانی یا، به تعبیری سلبی، بر منع برخورد ابزاری با انسان دلالت می کند. لازمة این اصل "برابری ارزشی" انسان هاست. برابری ارزشی به نوبة خود مقتضی حمایت از برخی ادعاهای فردی و تضمین آنهاست. این ادعاها در تاریخ اندیشه و عمل انسان به «حق» ("حق داشتن" و نه "حق بودن") شهرت یافته اند. پیداست «ارزش» حیات انسان مبنای «حق» اوست. پرسش اکنون این است که آیا منطقاً می توان از «دلیل» (ارزش حیات انسان) با عنوان «مدعا» (حقوق بنیادین انسان) یاد کرد؟ این پرسش به حق مصونیت ها در برابر حبس ناموجه، شکنجه، مجازات اعدام، برده داری یا ضرب و جرح یا به حق ادعاها بر غذا، پوشاک، سرپناه یا درمان باز نمی گردد، بل به بنیاد این حق ها روی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
کرامت ذاتی انسان؛ برابری ارزشی؛ حق؛ دلیل؛ مدعا | ||
عنوان مقاله [English] | ||
. | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Rasekh | ||
مراجع | ||
دورکین، رونالد (1381)، "حق چون برگ برنده"، ترجمه و پیشگفتار محمد راسخ، نامه مفید، شماره 29.
راسخ، محمد (1388)، "نظریة حق"، در حقوق بشر در جهان معاصر، تهران: کمیسیون حقوق بشر اسلامی.
راسخ، محمد (1392 (الف))، حق و مصلحت: مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش، جلد دوم، تهران: نشر نی.
راسخ، محمد (1392 (ب))، "مفهوم کرامت ذاتی انسان"، در جامعة بین الملل و حقوق بین الملل در قرن بیست و یکم، به کوشش دکتر قاسم زمانی، تهران: خانة اندیشمندان علوم انسانی، صص 268-265.
راسخ، محمد و عامری، فائزه (1392)، "رویکرد نظری به مفهوم حق نسل سوم"، در پژوهش حقوق عمومی، شمارة 39.
راسخ، محمد (1393)، حق و مصلحت: مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش، جلد اول، ویراست دوم، تهران: طرح نو.
راسخ، محمد (1394)، درس گفتارهای فلسفة حق و فلسفة حقوق عمومی، تهران: خانة اندیشمندان علوم انسانی.
رحمانی، زهره (1388)، برابری حق، تز دکتری به راهنمایی دکتر محمد راسخ، دانشکدة حقوق، دانشگاه شهید بهشتی.
فریمن، مایکل (1387)، حقوق بشر، ترجمه محمد کیوانفر، تهران: انتشارات هرمس و ناقد.
لاگلین، مارتین (1387)، مبانی حقوق عمومی، مقدمه و ترجمة محمد راسخ، تهران: نشر نی.
موحد، محمد علی (1381)، در هوای حق و عدالت: از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، تهران: نشر کارنامه.
والدرون، جرمی (1379)، "فلسفه حق"، ترجمه و پیشگفتار محمد راسخ، نامه مفید، شماره 21.
Arendt, H. (1968), The Origins of Totalitarianism, 2nd ed., San Diego, CA: Harcourt Brace Jovanovich. Bertrand, M. (2006), The Right to Life in European Constitutional and International Case-Law, Strasbourg: Council of Europe. Brownlie, I. (ed.) (1998), Basic Documents on Human Rights, 3rd ed., Oxford: Clarendon Press. Dworkin, R. (1971), “Rights and Interests”, The New York Review of Books 4, 44-45. Dworkin, R. (1987), “Liberalism”, in Public and Private Morality, ed. by S. Hampshire, Cambridge: CUP. Gardiner, B. (2014), "Animal Welfare, Animal Rights", Australian Veterinary Jouranl, Vol. 92 (3). Gewirth, A. (1982), Human Rights: Essays on Justification and Applications, Chicago: UCP. Isaac, J.C. (1996), "A New Guarantee on Earth: Hannah Arendt on Human Dignity and the Politics of Human Rights", American Political Science Review, Vol. 90 (1), pp. 61-73. Jones, P. (1994), Rights, London: MacMillan. Kant, I. (1996 [1785]), Groundwork of the Metaphysic of Morals in Practical Philosophy, trans. Mary I. Gregor, Cambridge: CUP. Kateb, G. (2011), Human Dignity, Cambridge, Mass.: Harvard University Press. Kleinig, J. and Evans, N.G. (2013), "Human Flourishing, Human Dignity, and Human Rights", Law and Philosophy, Vol. 32 (5), pp. 539-564. Kramer, M. (1998), “Rights Without Trimming”, in M.H. Kramer & N.E. Simmonds & H. Steiner, A Debate Over Rights, Oxford: Clarendon Press. O’Neil, O. (2003), “Autonomy: The Emperor’s New Clothes”, in The Aristotelian Society Supplementary Volume LXXVII, London: Blackwell, pp. 1-21. Ramcharan, B.G. (ed.) (1985), The Right to Life in International Law, Dordrecht: Martinus Nijhoff. Steiner, H.J. & Alston, P. (1996), International Human Rights in Context: Law, Politics, Morals, Oxford: Clarendon Press. Sunstein, C.R. and Nussbaum, M.C. (2006), Animal Rights: Current Debates and New Directions, Oxford: OUP. Waldron, J. (ed.) (1986), Theories of Rights, Oxford: OUP. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,686 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,848 |