تأثیر پرداخت بخشی از دین بر فک جزئی رهن؛ تحلیل حقوقی و اقتصادی | ||
| فصلنامه تحقیقات حقوقی | ||
| مقاله 1، دوره 24، شماره 94، تیر 1400، صفحه 11-32 اصل مقاله (732.58 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jlr.2020.176666.1346 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدحسین صفائی1؛ محمد هادی جواهر کلام* 2؛ رضا خودکار3؛ پرویز رحمتی4 | ||
| 1استاد بازنشسته دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
| 2استادیار دانشکده حقوق و علوم یاسی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| 3دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاعلوم قضایی | ||
| 4دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حقوق اقتصادی دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله، تأثیر پرداخت بخشی از دین بر فک جزئی رهن از حیث حقوقی و اقتصادی با تأکید بر حکم جدیدی که در بند «الف» ماده 19 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مقرر شده، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتیجه تحقیق‌ها در حقوق ما و فقه امامیه نشان می‌دهد که ماده 783 قانون مدنی به پیروی از فقیهان امامیه، «قاعده تجزیه‌ناپذیری رهن» را پذیرفته است که به موجب آن، با پرداخت جزئی از دین، هیچ بخشی از وثیقه آزاد نمی‌شود. در مقابل، بند «الف» ماده 19 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، در فرضی که واحد تولیدی از بانک یا مؤسسه مالی و اعتباری، اعم از دولتی یا خصوصی، تسهیلات گرفته باشد، نظریه «تجزیه‌پذیری رهن» را اعمال کرده و حکم قانون مدنی را تخصیص زده است. از حیث تحلیل اقتصادی نیز معلوم می‌شود که بند «الف» ماده 19 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر در مقایسه با ماده 873 قانون مدنی، می‌تواند به افزایش ثروت منتهی شده و کارآیی را محقق گرداند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجزیه‌ناپذیری رهن؛ تجزیه‌پذیری رهن؛ تأمین سرمایه؛ فک جزئی رهن؛ کارآیی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Impact of Partial Payment of the Debt on the Release of the Pledged Assets; a Legal and Economic Analysis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyed Hossein Safaii1؛ mohammadhadi javaherkalam2؛ Reza Khodkar3؛ Parviz Rahmati4 | ||
| 1Retired professor of law and political science, Tehran University | ||
| 2assistant profesor law | ||
| 3Ph.D. candidate of private law, University of Judicial Sciences | ||
| 4M.A in Economic Law, Allameh Tabataba'i University | ||
| چکیده [English] | ||
| The present study explores the impact of partial payment of the debt on the release of the pledged assets regarding the legal and economic issues, with an emphasis on the new decree stipulated in Article 19 (a) of the Law on the elimination of barriers to competitive production and promotion of the financial system of the country. The results of the research in our law and Imamiyah jurisprudence show that Article 783 of the Civil Code, following the jurisprudents of the Imamiyah, has accepted the "rule of security agreement insolubility", according to which no part of the bail is released through partial payment of debt. By contrast, Article 19 (a) of the law on the elimination of barriers to competitive production and promotion of the financial system of the country, provided that the manufacturing unit has gotten some debt instruments from the a bank or a financial and credit institution, whether public or private, is subject to the theory of "rule of security agreement solubility" making an exception to the rule of the civil code. In terms of economic analysis, it is also clear that Article 19 (a) of the law on the elimination of barriers to competitive production, in comparison with Article 873 of the Civil Code, can lead to an increase in wealth and realize the efficiency. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Security Agreement Insolubility, Security Agreement Solubility, Finance, Release of Part of Bail, Efficiency | ||
| مراجع | ||
|
الف( منابع فارسی کتاب 0 .امامی، سیدحسن، حقوق مدنی، جلد 5 ،تهران: انتشرارات اسرالمیه، چراپ بیسرت و هشرتم، .0186 5 .بروجردی عبده، محمد، حقوق مدنی، تهران: کتابفروشی محمدعلی علمی، 0152. 1 .جعفری لنگرودی، محمدجعفر، حقوق مدنی: رهن و صلح، تهران: گنج دانش، چاپ سروم، .0148 0 .طوسی، عباس، تحلیل اقتصادی حقوق شرکتها، تهران: مؤسسه شهر دانش، چاپ اول، .0121 0 .کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: عقود معین: عقود اذنی- وثیقاه هاای دیان ، جلرد 0 ، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ هشتم، 0120. 6 .کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی، درسهاایی از عقاود معاین، جلرد 5 ، تهران: گنج دانش، چاپ نهم، 0180. مقاله 4 .جواهرکالم، محمدهادی، بازاندیشی در معیار و قلمرو و ضانت اجرای قاعده الضرر و الضرار، مجله فقه اهل بیت )ع(، 0120 ،شماره 81. 8 .جواهرکالم، محمدهادی، بازپژوهی در مفهوم ضرر و ضرار و مفاد قاعده الضارر و الضرار، مجله فقه اهل بیت )ع(، 0120 ،شماره 80-85. 2 .کریمی، عباس و محمدهادی جواهرکالم، رابطه منطقی قاعده فقهی الضرر و قاعاده غربی منع سوء استفاده از حق، پژوهش تطبیقی حقوق اسالم و غرب، سال اول، 0121 ، شماره 5. فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 94 تأثیر پرداخت بخشی از دین بر ف جزئی رهن،... 11 ب( منابع عربی 01 .اردبیل ، احمد، مجمع الفائدۀ و البرهان، جلد 2 ،قم: دفتر انتشارات اسالم ، چاپ اول، 0011ق. 00 .اصفهان ، سید ابوالحسن، وسیلۀ النجاۀ، قم: مؤسسه تنظیم و نشرر آثرار امرام خمینر )ره(، چاپ اول، 0055ق. 05 .بحرانی، یوسف، الحدائق الناظرۀ، جلد 51 ،قم: دفتر انتشارات اسالمی، چاپ اول، 0010ق. 01 .ترحین ، سید محمدحسین، الزبدۀ الفقهیۀ، جلد 6 و 2 ،قم: دار الفقه للطباع و النشر، چاپ چهارم، 0054ق. 00 .حائرى)طباطبایی(، سیدعل ، الشرح الصغیر، جلد 5 ،قم: انتشارات کتابخانه آی اهلل مرعش نجف ، چاپ اول، 0012ق. 00 .حائرى)طباطبایی(، سیدعل ، ریاض المسائل، جلد 2 ،قم: مؤسسه آل البیت)ع(، چراپ اول، 0008ق. 06 .حسین عامل ، سیدجواد، مفتاح الکرامۀ، جلد 00 ،قم: دفتر انتشارات اسرالم ، چراپ اول، 0002ق. 04 .حلّ )عالمه(، حسن بن یوسف، إرشاد األذهان، جلد 0 ،قم، دفتر انتشارات اسرالم ، چراپ اول، 0001ق. 08 .حلّ )عالمه(، حسن بن یوسف، تحریر االحکام، جلد 5 ،قم: مؤسسه امام صادق)ع(، چراپ اول، 0051ق. 02 .حلّ )عالمه(، حسن بن یوسف، قواعد األحکام، جلد 5 ،قم: دفتر انتشارات اسرالم ، چراپ اول، 0001ق. 51 .حلّ )فخر المحققین(، محمدبنحسن، إیضاح الفوائد، جلد 5 ،قم: مؤسسه اسماعیلیان، چاپ اول، 0184ق. 50 .حلّ ، احمد بن محمد، المه ب البارع، جلرد 5 ،قرم : دفترر انتشرارات اسرالم ، چراپ اول، 0014ق. 55 .حلّ ، شمسالدین محمد، معالم الدین، جلد 0 ،قم: مؤسسه امام صادق)ع(، چاپ اول، 0050ق. فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 94 تأثیر پرداخت بخشی از دین بر ف جزئی رهن،... 10 51 .حلی )محقق(، جعفر بن حسن، المختصر النافع، جلد 0 ،قم: مؤسسر المطبوعرات الدینیر ، چاپ ششم، 0008ق. 50 .خمینی، سید روحاهلل، تحریر الوسیلۀ، جلد 5 ،قم: دار العلم، چاپ اول، بیتا. 50 .خوانسارى، سیداحمد، جامع المدارک، جلد 1 ،قم: مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 0010ق. 56 .سبزوارى، سید عبداألعل ، مه ّب األحکام، جلد 50 ،قم: مؤسسه المنار، چاپ چهارم، 0001ق. 54 .سیستان ، سیدعل ، منهاج الصالحین، جلد 5 ،قم: دفتر حضررت آیر اهلل سیسرتان ، چراپ پنجم، 0004ق. 58 .سیورى حلّ ، مقداد، التنقیح الرائع، جلد 5 ،قم: انتشارات کتابخانه آی اهلل مرعشر نجفر ، چاپ اول، 0010ق. 52.صاف گلپایگان ، لطفاهلل، هدایۀ العباد، جلد 5 ،قم: دار القرآن الکریم، چاپ اول، 0006ق. 11 .طوس )شیخ(، محمد بن حسن، المبسوط، جلد 5 ،تهران: المکتب المرتضروی إلحیراء اآلثرار الجعفری ، چاپ سوم، 0184ق. 10.عامل )شهید اول(، محمد بن مک ، الدروس، جلد 1 ،قم: دفتر انتشارات اسالم ، چاپ دوم، 0004ق. 15.عامل )شهید اول(، محمد بن مک ، غایۀ المراد، جلد 5 ،قم: دفتر تبلی رات اسرالم ، چراپ اول، 0000ق. 11.عاملی)شهید ثانی(، زینالدین، الروضۀ البهیۀ، جلد 0 ،قم: کتابفروشی داوری، چاپ اول، 0001ق. 10.عاملی)شهید ثانی(، زینالدین، مسال األفهام، جلد 0 ،قم: مؤسسر المعرارف اإلسرالمی ، چاپ اول، 0001ق. 10.عاملی کرکی)محقق ثان (، علیبنحسین، جامع المقاصد، جلد 0 ،قرم، مؤسسره آل البیرت )ع(، چاپ دوم، 0000ق. 16 .فاضل لنکران ، محمرد، تفصیل الشریعۀ - المضاربۀ، الشرکۀ، المزارعۀ، المساقاۀ، الدین، الرهن و...، قم، مرکز فقه ائمه اطهار)ع(، چاپ اول، 0050ق. فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 94 تأثیر پرداخت بخشی از دین بر ف جزئی رهن،... 15 14.گلپایگان )موسوى(، سید محمدرضا، هدایۀ العباد، جلد 0 ،قم: دار القرآن الکریم، چراپ اول، 0001ق. 18 .موسوی بجنوردی، سیدحسن، القواعد الفقهیۀ، جلد 6 ،قم: نشر الهادی، چاپ اول، 0002ق. 12 .نجف )کاشف ال طاء(، احمد، سفینۀ النجاۀ و مشکاۀ الهدى و مصباح السعادات، جلد 1 ،نجف اشرف، مؤسسه کاشف ال طاء، چاپ اول، 0051ق. 01 .نجف ، شیخ محمدحسن، جواهر الکالم، جلد 50 ،بیروت: دار إحیراء الترراث العربری، چراپ هفتم، 0010ق. 00 .یوسف آب )فاضل(، حسن، کشف الرموز، جلد 0 ،قم: دفتر انتشارات اسالم ، چاپ سوم، 0004ق. ج( منابع انگلیسی Books 42.Altman, A., Arguing about Law (an Introduction to Philosophy of Law), Wadworth pub. Company, USA, 1996. 43.Cooter, R., & Ulen, T., Law and Economics, 6th, NewYork, AddisonWeslay pub, 2012. 44.Friedman, D., Law’s Order: What Economics Has to Do with Law and Why it Matters, Princeton University Press, 2000. 45.Miceli, T. J., Economics of the Law (Torts, Contracts, Property, Litigation), 1st, New York, Oxford University Press, 1997. 46.Posner, R. A., Economics Analysis of Law, Little, Brown and Company, 4 th, 1992. 47.Veljanovski, C., Economic Principles of Law, 1st, New York, Cambridge University Press, 2007. 48.Zerbe, J., & Richard, O., Economic Efficiency in Law and Economics, 1st , Massachusetts, Edward Elgar, 2001. Article 49.Posner, R. A., "Utilitarianism, Economics, and Legal Theory", Jounal of Legal Study, Vol.8, No.1, 1979. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,437 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,554 |
||