1دانشجوی دکتری فلسفه‌ی هنر: دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشکده‌ی الاهیّات و فلسفه
چکیده
مسأله‌یِ وجودِ نسبت میانِ ارزش‌هایِ اخلاقی و ارزش‌هایِ زیبایی‌شناختی یکی از مهمّ‌ترین دغدغه‌هایِ فلسفه‌یِ هنر در روزگارِ ما است. به عبارتِ دیگر، مسأله از این قرار است که آیا نقدِ اخلاقی و نقدِ زیبایی‌شناختیِ اثرِ هنری ارتباطی با یکدیگر دارند یا نه. در پاسخ به این پرسش موضع‌گیری‌هایِ گوناگونی صورت گرفته است، که، از آن میان، موضعِ مؤیّدانِ میانه‌رو بیش از همه پذیرفتنی می‌نماید. مؤیّدانِ میانه‌رو در تأییدِ وجودِ نسبتی میانِ ارزش‌هایِ اخلاقی و زیبایی‌شناختی با یکدیگر هم‌داستان‌اند، امّا در چگونگیِ برقراریِ این نسبت با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند، و محاسن/معایبِ اخلاقی و مزایا/نواقصِ زیبایی‌شناختی را به انحاءِ متفاوتی با یکدیگر مرتبط می‌دانند. در این میان، دست‌کم ردِّ چهار نسبت را می‌توان در آراءِ ایشان پی گرفت: (1) گاهی حسنِ اخلاقیِ اثرِ هنری سبب‌سازِ مزیّتِ زیبایی‌شناختیِ آن می‌گردد، (2) گاهی عیبِ اخلاقیِ اثر موجبِ نقصِ زیبایی‌شناختیِ آن می‌شود، (3) گاهی عیبِ اخلاقیِ اثر به مزیّتِ زیبایی‌شناختیِ آن می‌انجامد، و (4) گاهی مزیّتِ زیبایی‌شناختیِ اثر به حسنِ اخلاقیِ آن ختم می‌شود.
The Relation between Moral Values and Aesthetic Values in Artworks
چکیده [English]
The problem that there are relations between moral values and aesthetic values is a most important concerns of the philosophy of art today. In the other words, the question is whether moral criticism is related to aesthetic criticism. In response to this question, three positions have taken, in which the position of moderate confirmers seems acceptable. Moderate confirmers agree with each other in confirming that there are relations between moral values and aesthetic values, but are disagree in how they are related, and they think that moral virtue/vice and aesthetic merit/demerit are related in several ways. Here, it can be found, at least, four important views, of which are worth to speak: (1) sometimes a moral virtue in a work of art becomes an aesthetic merit in it, (2) sometimes a moral vice in a work of art becomes an aesthetic demerit in it, (3) sometimes a moral vice in a work of art results in an aesthetic merit in it, and (4) sometimes an aesthetic merit in a work of art results in moral virtue.
کلیدواژه‌ها [English]
moral values, Aesthetic values, Radical positions, Moderate positions, Moral virtue/vice, Aesthetic merit/demerit
مراجع
کرول، نوئل. (1392الف). «هنر و قلمروِ اخلاق». در: هنر و قلمروِ اخلاق، ترجمه‌یِ محسن کرمی. تهران: ققنوس، صص 67-11.
ـــ (1392ب). «هنر و نقدِ اخلاقی: گزارشِ مختصری از سمت‌وسویِ تحقیقاتِ اخیر». در: هنر و قلمروِ اخلاق، ترجمه‌یِ محسن کرمی. تهران: ققنوس، صص 147-69.
کرمی، محسن. (1394). «نقدِ اخلاقی و نقدِ زیبایی‌شناختی: جستاری در دفاع از خودآیینی»، مقاله‌یِ ارائه‌شده در نخستین هم‌اندیشیِ هنر و اخلاق، فرهنگستانِ هنر.
Beardsley, Monroe C. (1981). Aesthetics: Problems in the Philosophy of Criticism. Indianapolis, IN: Hackett.
Carroll, Noel. (1996). “Moderate Moralism.” British Journal of Aesthetics, 36: 223–37.
—— (1998). “Moderate Moralism versus Moderate Autonomism.” British Journal of Aesthetics, 38: 419–24.
Gaut, Berys. (1998a). “The Ethical Criticism of Art,” in Aesthetics and Ethics. Jerrold Levinson (ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
—— (1998b). “Just Joking: The Ethics and Aesthetics of Humor.” Philosophy and Literature, 22: 51–68
—— (2007). Art, Emotion and Morality. Oxford: Oxford University Press.
—— (2013). “Art and Ethics,” in The Routledge Companion to Aesthetics. 3rd edition. New York: Routledge, pp. 397-403.
Giovannelli, Alexandro. (2007). “Ethical Criticism of Art: a New Mapping,”
Hume, David. (1993). Of the Standard of Taste. In Selected Essay. Oxford: Oxford University Press, pp. 133–54.
Jacobson, D. (1997) “In Praise of Immoral Art,” Philosophical Topics 25: 155–99.
—— (2006) “Ethical Criticism and the Vice of Moderation,” in M. Kieran (ed.) Contemporary Debates in Aesthetics and the Philosophy of Art, Oxford: Blackwell.
Kieran, Matthew. (2003). “Forbidden knowledge: The challenge of immoralism.” in Art and Moralidy. ed. Jose Luis Bermúdez, Tim Crane and Peter Sullivan, pp. 56-73.
—— (2005). Contemporary Debates in Aesthetics and the Philosophy of Art. Oxford: Blackwell.
—— (2006). “Art, Morality and Ethics: On the (Im)Moral Character of Art Works and Inter-Relations to Artistic Value.” in Philosophy Compass, Volume 1, pp. 129–143.
—— (2010) “Emotions, Art, and Immorality,” in P. Goldie (ed.) The Oxford Handbook of Philosophy of Emotion. Oxford: Oxford University Press.
Lamarque, Peter. (1995). “Tragedy and Moral Value.” Australasian Journal of Philosophy, 73: 239–49.
Nagel, Thomas. (1979). Mortal Questions. Oxford: Oxford University Press.
Murdoch, Iris. (1989). The Sovereignty of Good. London and New York: Routledge.
—— (1992). Metaphysics as a Guide to Morals. New York: Allen Lane, The Penguin Press.
Schiller, Friedrich. (1967). On the Aesthetic Education of the Man. Edited and Translated from the German with an Introduction, Commentary and Glossary of Terms by Elizabeth M. Wilkinson and L.A. Willoughby, Clarendon Press.
Wilde, Oscar. (1992). The Picture of Dorian Gray. Ware: Wordsworth.
