سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه شهید بهشتی

فیض بخش, محمد تقی, رضوان طلب, نصیبه, علی زاده, پریسا. (1398). مقایسه انرژی ورودی، خروجی و پتانسیل گرمایش جهانی مزرعه‌های گندم و جو دیم، مطالعه موردی: شهرستان آق قلا (استان گلستان). , 17(1), 121-140. doi: 10.29252/envs.17.1.121
محمد تقی فیض بخش; نصیبه رضوان طلب; پریسا علی زاده. "مقایسه انرژی ورودی، خروجی و پتانسیل گرمایش جهانی مزرعه‌های گندم و جو دیم، مطالعه موردی: شهرستان آق قلا (استان گلستان)". , 17, 1, 1398, 121-140. doi: 10.29252/envs.17.1.121
فیض بخش, محمد تقی, رضوان طلب, نصیبه, علی زاده, پریسا. (1398). 'مقایسه انرژی ورودی، خروجی و پتانسیل گرمایش جهانی مزرعه‌های گندم و جو دیم، مطالعه موردی: شهرستان آق قلا (استان گلستان)', , 17(1), pp. 121-140. doi: 10.29252/envs.17.1.121
فیض بخش, محمد تقی, رضوان طلب, نصیبه, علی زاده, پریسا. مقایسه انرژی ورودی، خروجی و پتانسیل گرمایش جهانی مزرعه‌های گندم و جو دیم، مطالعه موردی: شهرستان آق قلا (استان گلستان). , 1398; 17(1): 121-140. doi: 10.29252/envs.17.1.121

مقایسه انرژی ورودی، خروجی و پتانسیل گرمایش جهانی مزرعه‌های گندم و جو دیم، مطالعه موردی: شهرستان آق قلا (استان گلستان)

فصلنامه علوم محیطی
مقاله 8، دوره 17، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 121-140    اصل مقاله (475.1 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.29252/envs.17.1.121
نویسندگان
محمد تقی فیض بخش1؛ نصیبه رضوان طلب* 2؛ پریسا علی زاده2
1بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
2گروه زراعت، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
چکیده
سابقه و هدف:
در سال‌های اخیر مصرف انرژی در کشاورزی به­شدت افزایش پیدا کرده و کشاورزی مدرن در زمینه‌ی انرژی، بسیار پرمصرف شده است. بیشتر انرژی مصرفی برای تولید محصول­ های کشاورزی بدلیل استفاده از نهاده‌هایی مانند: ماشین‌آلات، سوخت‌های فسیلی، کودهای شیمیایی و آفت‌کش‌ها است که استفاده نامناسب از این نهاده‌ها افزون بر پائین آوردن کارآیی مصرف انرژی در تولید، سبب ایجاد مشکل­ هایی برای سلامتی انسان و محیط زیست نیز می‌شود. در حال حاضر بدلیل بحران انرژی در جهان ضرورت مطالعه بیشتر در زمینه‌ی مصرف انرژی و یافتن راهکارهایی برای مصرف بهینه‌ی آن احساس می‌شود. این تحقیق بمنظور شناخت و بررسی سیر انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی در تولید گندم و جو در زمین­ های شمالی دشت گرگان و در محدوده شهرستان آق­قلا انجام شد تا بتوان راهکارهای مناسب برای جلوگیری از اتلاف انرژی و کاهش اثرهای ‌محیط زیستی منبع­ ها را شناسایی نمود.
مواد و روش ­ها:
برای انجام این پژوهش اقدام به جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از منطقه مورد بررسی شد. بر همین اساس با مصاحبه با کشاورزان مختلف، برای گندم و جو به‌ترتیب 95 و 83 کشاورز انتخاب شدند که از طریق تکمیل پرسشنامه در محدوده شهرستان آق ­قلا به جمع‌آوری داده‌های موردنیاز ماشین‌آلات و نهاده‌های مصرفی شامل بذر، کود، سوخت و سم­ها در دو محصول گندم و جو دیم اقدام شد. پس از این مرحله داده­ ها توسط نرم­افزار اکسل در سه بخش مصرف سوخت، انرژی سوخت مصرفی و پتانسیل گرمایش جهانی ناشی از انتشار گازهای گلخانه­ای بر مبنای معادل دی‌اکسیدکربن محاسبه گردید.
نتایج و بحث:
نتایج نشان داد که بیشترین انرژی ورودی مستقیم در مزرعه­ های گندم و جو دیم به ‌ترتیب 38.8 و 46.8 درصد مربوط به مصرف سوخت می‌باشد. همچنین بیشترین انرژی ورودی غیرمستقیم با میزان 31.3 و 19.1 درصد به ترتیب برای مزرعه ­های گندم و جو دیم مربوط به کود نیتروژن به­ دست آمد. نسبت انرژی خروجی به ورودی در گندم و جو دیم به ‌ترتیب 5.01 و 5.03 محاسبه شد. همچنین میزان پتانسیل گرمایش جهانی در مزرعه­ های گندم و جو دیم به ‌ترتیب 943.9 و 739.1 معادل دی اکسیدکربن در هکتار به­‌دست آمد. نتایج نشان داد که افزایش مصرف سوخت و کود سبب افزایش میزان انرژی ورودی در هر دو محصول و نیز افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای خواهد شد. بنابراین استفاده از ماشین‌آلات و ادوات کارآمدتر که موجب کاهش مصرف سوخت می‌شود و نیز رعایت تناوب زراعی مناسب و استفاده از کودهای آلی می‌تواند سبب کاهش انرژی مصرفی، افزایش بازده انرژی و نیز کاهش پتانسیل گرمایش جهانی در مزرعه­های گندم و جو دیم شود.
نتیجه­ گیری:
نتایج نشان داد که سوخت مصرفی در هر دو محصول بیشترین سهم انرژی ورودی را دارد و پس از آن کود مصرفی بویژه کود نیتروژنی قرار داشت. بنابراین کاهش مصرف سوخت با استفاده از کمبینات و استفاده از سیستم ­های کشت حفاظتی (حداقل خاک‌ورزی) برای کاهش میزان انرژی ورودی توصیه می‌گردد. همچنین رعایت تناوب زراعی و تناوب با گیاهان پوششی که قادر به تثبیت نیتروژن هستند ‌بعنوان یکی از راه‌کارهای کاهش مصرف کود توصیه می­ شود. پیشنهاد می‌گردد که با بهبود عملیات مدیریت، استفاده بهینه از کودها، کنترل آفت­ها، عملکرد در واحد سطح را افزایش داده و با افزایش عملکرد، کارآیی انرژی یعنی نسبت انرژی تولیدی به مصرفی را بهبود بخشیم.
کلیدواژه‌ها
انرژی ویژه؛ انرژی غیرمستقیم؛ سوخت؛ عملیات زراعی
عنوان مقاله [English]
Comparison of input, output energy and global warming potential in rainfed wheat and barley in Aq-Qala (Golestan province)
نویسندگان [English]
Mohammad Taghi Feyzbakhsh1؛ Nasibe Rezvantalab2؛ Parisa Alizadeh2
1Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gorgan, Iran
2Deparment of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran,
چکیده [English]
Introduction:
In recent years, energy consumption in agriculture has increased dramatically, and modern agriculture has become very scarce in energy. Most of the energy used to produce agricultural products is due to the use of inputs such as machinery, fossil fuels, fertilizers and pesticides, that inappropriate use of these inputs while reducing energy efficiency in production also causes problems for human health and the environment. At the moment, due to the energy crisis in the world, it is necessary to study more about energy consumption and find solutions for its optimal use (Darlington, 1997). This study was conducted to identify the energy evolution and global warming potential in wheat and barley production in northern lands of Gorgan plain and in the city of Aq-Qala. So that appropriate strategies can be identified to prevent energy wasting and reduce the environmental impact of resources.
Material and methods:
For this study 95 and 83 farmers were selected for wheat and barley production in Aq-Qala city, respectively. The data including (machines, seeds, fertilizers, fuel and pesticides) were collected by questionnaire. Then fuel, input and output energy, energy evaluation indices and global warming potential (kg CO2.ha-1) were calculated by related coefficients (Soltani et al., 2013).
Results and discussion:
The results showed that the highest direct input energy in wheat and barley production belonged to fuel consumption were 38.8% and 46.8% respectively. Also, the highest indirect input energy was obtained with 31.3 and 19.1 percent for nitrogen fertilizer for wheat and barley fields, respectively. The ratio of the energy output to the input for rainfed wheat and rainfed barley were calculated 5.01 and 5.03, respectively. Also, global warming potential in wheat and barley production was 943.9 and 739.1 (kg eq-CO2 ha-1), respectively. In another study, greenhouse gas emissions for wheat production in Golestan province were estimated about 1200 kg CO2.ha-1 (Rezvantalab et al., 2015). Also, the results showed that increased fuel and fertilizer consumption will increase the amount of input energy in both crop production and increase the production of greenhouse gases. Therefore, the use of more efficient machinery and equipment, which reduces fuel consumption, and also, considering proper crop rotation and using organic fertilizers can reduce energy consumption, increase energy efficiency and reduce the global warming potential of rainfed wheat and rainfed barley production.
Conclusion:
The results showed that the fuel consumed in both products had the highest input energy input, followed by fertilizer, especially nitrogen fertilizer, Therefore, the reduction of fuel consumption by using combinators and the use of protection culture systems (minimum tillage) is recommended to reduce the amount. It is also recommended to observe crop rotation and rotation with cover crops that are able to stabilize nitrogen as one of the ways to reduce fertilizer use. It is suggested that yield increase by improving management operations, optimum use of fertilizers, pest control, and then, will improve energy efficiency.
کلیدواژه‌ها [English]
Field operations, Fuel, Indirect energy, Specific energy
مراجع
  1. Abdollahpour, S., and Zareie, S., 2010. Evaluation of energy balance in rainfed wheat fields of Kermanshah province. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production. 20, 97-106. (In Persian with English abstract).
  2. Agricultural Statistics, 2015. Office of Statistics and Information Technology, Ministry of Jihad-e-Agriculture, Volume I: Crop production, 2014-2015. Publishing Department of Planning, Economic and International Affairs, Office of Statistics and Information Technology.
  3. Ahmadi, M., and Aghaalikhani, M., 2012. Energy Consumption Analysis in Cotton Farming in Golestan Province in order to provide a solution for increasing resource efficiency. Agricultural Ecology. 4, 151-158. (In Persian with English abstract).
  4. Akcaoz, H., Ozcatalbas, O., and Kizilay, H., 2009. Analysis of energy use for pomegranate production in Turkey. Journal of Food, Agriculture and Environment. 7, 475-480.
  5. Alipoor, A., Keshavarz-Afshar, R., Ghalegolab Behbahani, A., Karimi Nejad, M. and Mohammadi, V., 2014. Evaluation of energy flow in irrigated wheat agroecosystems. A case study: Shahr-e-Rey City. Journal of Agriculture Science and Sustainable Production. 23, 59-69. (In Persian with English abstract).
  6. Bonari, E., Mazzoncini, M., and Peruzzi, A., 1995. Effect of conservation and minimum tillage on winter oilseed rape in a sand soil. Soil and Tillage Research. 33, 91-108.
  7. Canakci, M., Topakci, M., Akinci, I., and Ozmerzi, A., 2005. Energy use pattern of some field crops and vegetable roduction: case study for Antalya region, Turkey. Energy Conversion and Management. 46, 655-666.
  8. Darlington, D., 1997. What is efficient agriculture? Available at URL: http://www.veganorganic.net /agri.htm.
  9. Erdal, G., Esengun, K., Erdal, H., and Gunduz, O., 2007. Energy use and economical analysis of sugar beet production in Tokat province of Turkey. Energy. 32, 35-41.
  10. Fatholahi, H., Rafiee, S. and Mousavi-avval S. H. 2017. Assessment of the energy, economic and environmental indices of rainfed vs irrigated wheat production (Case study: Lorestan province). Iranian J. Biosystem Engineering. 48(4): 527-537. (In Persian with English abstract).
  11. Feyzbakhsh, M.T., and Soltani, A. 2013. Energy flow and global warming potential of corn farm. Electronic Journal of Crop Production. 6, 89-107. (In Persian with English abstract).
  12. Ghahderijani, M., Keyhani, A.R., Tabatabaeefar, S.A., and Omid, N., 2009. Evaluation and determination of energy ratio for potato production in different level of cultivated area in the western Isfahan. Case study: Fereydoon-Shahr. Journal of Agriculture Sciences and Natural Resources. 16, 183-193. (In Persian with English abstract).
  13. Ghasemi Mobtaker, H., Keyhani, A., Mohammadi, A., Rafiee, S., and Akram, A. 2010. Sensitivity analysis of energy inputs for barley production in Hamedan Province of Iran. Agriculture, Ecosystems and Environment. 137: 367-372.
  14. Ghorbani, R., Mondani, F., Amirmoradi, S., Feizi, H., Khorramdel, S., and Teimouri, M. 2011. A case study of energy use and economic analysis of irrigated and dryland wheat production systems. Appl. Energ. 88: 283 - 288.
  15. Hatirli, S. A., Ozkan, B. and Fert, C., 2006. Energy inputs and crop yield relationship in greenhouse tomato production. Renew Energy. 31, 427-438.
  16. Hydrocarbon balance sheet of country. 2007. Energy Management Group, International Energy Studies Institute. 544 p. (In Persian with English abstract).
  17. Kazemi, H., and Zare, S., 2014. Evaluation and comparison of energy in wheat fields of Gorgan and Marvdasht. Journal of Cereal Research. 4, 211-227.
  18. Koocheki, A., and Hosseini, M., 1999. Energy Efficiency in Agricultural Ecosystems. Ferdowsi University Publication, Iran. 317 pp. (In Persian with English abstract)
  19. Manafi dastjerdi, M., and LARI, A. 2017. Evaluation and comparison of energy indices whitin wheat farms in Alborz province. Iranian Journal of Biosystems Engineering. 47: 771-779. (In Persian with English abstract).
  20. Molayi, K., and Afzalnia, S., 2012. Determination of energy indices in wheat and rapeseed production in Eqlid Namdan plain. Journal of Plant Ecophysiology. 10, 26-36. (In Persian with English abstract)
  21. Molayi, K., Keyani, A., Karimi, M., Kheyralipoor, K. and Ghasemi-Varnamkhasti, M., 2008. Energy ratio of rainfed wheat- case study: Eqlid Township (Fars). Iranian Biosystem Engineering Journal. 39, 13-19. (In Persian with English abstract).
  22. Mondani, F., Aleagha, S., Khoramivafa, M. and Ghobadi, R., 2017. Evaluation of greenhouse gases emission based on energy consumption in wheat Agroecosystems. Energy Reports. 3, 37–45.
  23. Moreno, M.M., Lacasta, C., Meco, R., and Moreno, C., 2011. Rainfed crop energy balance of different farming systems and crop rotations in a semi-arid environment: Results of along-term trial. Soil and Tillage Researches. 114, 18-27.
  24. Nabavi-Pelesaraei A., Hosseinzadeh-Bandbafha, H., Qasemi-Kordkheili, Q., Kouchaki-Penchah, H. and Riahi-Dorcheh, F. 2016. Applying optimization techniques to improve of energy efficiency and GHG (greenhouse gas) emissions of wheat production. Energy. 103, 672-678.
  25. Nasirian, N., Almasi, M., Minaei, S., and Bakhdha, H., 2006. An investigation on the energy flow in sugar production in a southern Ahwaz plant and industry. Fourth National Congress on Agricultural Machinery Engineering Mechanization. Tabriz University. 230 pages.
  26. Ozkan, B., Akcaoz, H. and Fert, C., 2004. Energy input-output analysis in Turkish Agriculture. Renewable Energy. 29, 39-51.
  27. Rajabi, M.H., Soltani, A., Vhidnia, B., Zeinali, E. and Soltani, E., 2011. Evaluation of fuel consumption in wheat fields in Gorgan. Environmental Science. 9, 143-164. (In Persian with English abstract).
  28. Rathke, G. W. and Diepenbrock, W. 2006. Energy balance of winter oil seed rape cropping as related to nitrogen supply and preceding crop. European Journal of Agronomy. 24, 35-44.
  29. Rathke, G.W., Wienhold, B.J., Wilhelm, W.W., and Diepenbrock, W. 2007. Tillage and rotation effect on corn–soybean energy balances in eastern Nebraska. Soil Till. Res. 97: 60–70.
  30. Rezvantalab, N., Soltani, A., Zeinali, E., and Daylam Salehi, R. 2015. Evaluation of Fuel and Energy Use and Greenhouse Gases Emissions in Wheat and Soybean Production in Golestan Province. PhD thesis, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. 318 Pp.
  31. Safa, M., and Samarasinghe, S. 2012. CO2 emissions from farm inputs “case study of wheat production in Canterbury, New Zealand. Environ. Pollut. 17: 126-132.
  32. Sayin, C., Mencet, M.N., and Ozkan, B., 2005. Assessing of energy policies based on Turkish agriculture: current status and some implications. Energy Policy. 33, 2361-2373.
  33. Shahan, S., Jafari, A., Mobli, H., Rafiee, S. and Karimi, M. 2008. Energy use and economical analysis of production in Iran: A case study from Ardabial province. Journal of Agricultural Technology. 4, 77-88. (In Persian with English abstract).
  34. Singh, G., Singh, S. and Singh, J. 2004. Optimization of energy inputs for wheat crop in Punjab. Energy Conversation Management. 45, 453-465.
  35. Singh, H., Mishra, D. and Nahar, N. M. 2002. Energy use pattern in production of typical village in arid zone, India-part-I. Energy Conversion and Management. 43, 2275-2286.
  36. Soltani, A., Rajabi, M. H., Zeinali, E., and Soltani, E., 2013. Energy inputs and greenhouse gases emissions in wheat production in Gorgan, Iran. Energy, 50: 54-61.
  37. Soltani, A., Rajabi, M.H., Zeinali E., and Soltani, E., 2009. Evaluation of environmental impact of crop production using LCA: wheat in Gorgan. Electronic Journal of Crop Production. 3, 201-218. (In Persian with English abstract).
  38. Tabatabaeefar, A., Emamzadeh, H., Ghasemi Varnamkhasti, M., Rahimizadeh, R. and Karimi, M., 2009. Comparison of energy of tillage systems in wheat production. Energy. 34, 41-45.
  39. Tzilivakis, J., Warner, D.J., May, M., Lewis, K.A. and Jaggard, K., 2005. An assessment of the energy inputs and greenhouse gas emissions in sugar beet Beta vulgaris production in the UK. Agricultural Systems. 85, 101-119.
  40. Unakitan, G., Aydin, B., 2018. Comparison of Energy Use Efficiency and Economic Analysis of Wheat and Sunflower Production in Turkey: A Case Study in Thrace Region. Energy. doi: 10.1016/j.energy.2018.02.033. Article in press.
  41. Valadiani, A., Hasanzadeh-Ghourtapeh, A., and Valadiani, R., 2005. Study of energy balance in dryland wheat seed cultivars in seed reproduction fields and its effect on the environment in East Azerbaijan province. Agriculture Sciences Journal. 15, 1-12. (In Persian with English abstract).
  42. Ziaei, S.M., Hosseinpanahi, F., Valizadeh, J. and Barabadi, S.A., 2013. Comparison of Production Effectiveness of Wheat and Barley in Terms of Energy Use and Productivity in Sistan and Blochestan Province. Iranian Journal of Field Crops Research. 11(2), 327-336. (In Persian with English abstract).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 8,203
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,232