سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه شهید بهشتی

عطاریانی, میمنت, نجف زاده, مهدی. (1397). واکاوی مفهوم کارناوالیسم در آرای باختین و بررسی امکان مقاومت در زبان عامیانه. , 10(1), 135-156.
میمنت عطاریانی; مهدی نجف زاده. "واکاوی مفهوم کارناوالیسم در آرای باختین و بررسی امکان مقاومت در زبان عامیانه". , 10, 1, 1397, 135-156.
عطاریانی, میمنت, نجف زاده, مهدی. (1397). 'واکاوی مفهوم کارناوالیسم در آرای باختین و بررسی امکان مقاومت در زبان عامیانه', , 10(1), pp. 135-156.
عطاریانی, میمنت, نجف زاده, مهدی. واکاوی مفهوم کارناوالیسم در آرای باختین و بررسی امکان مقاومت در زبان عامیانه. , 1397; 10(1): 135-156.

واکاوی مفهوم کارناوالیسم در آرای باختین و بررسی امکان مقاومت در زبان عامیانه

رهیافت‌های سیاسی و بین ‌المللی
مقاله 6، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 55، آبان 1397، صفحه 135-156    اصل مقاله (372.64 K)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی
نویسندگان
میمنت عطاریانی* ؛ مهدی نجف زاده
دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
هدف این پژوهش، واکاوی امر کارناوالی در فرهنگ عامیانه و بررسی امکان مقاومت در برابر قدرت سیاسی مسلط و تک‌صداست. پارادایم غالب در ساحت اندیشه‌ورزی دوران جدید، زبان را ابزار جدید فهم جهان معرفی می‌کند و آن را موقعیت‌مند و برآیند بافتار اجتماعی‌اش می‌داند و صداها بیانگر منافع، علائق و ایدئولوژی‌های متفاوت‌اند و در نتیجه، زبان حوزه‌ی منازعات سیاسی-اجتماعی تلقی می‌شود. بنا به رأی باختین، دو گفتمان عمده در جامعه وجود دارد: گفتمان جدی و رسمی و گفتمان غیررسمی و خنده. گفتمان نخست غالباً دلالت بر دستگاه حکومت و نهادهای قدرت دارد که عبوس و صامت تلقی می‌شوند و گفتمان دوم نیز بر زندگی روزمره، زبان و ادبیات عامیانه. باختین کارناوال را بهترین محل نمود و شکل‌گیری مقاومت و تحقق چندصدایی می‌داند. محقق در این پژوهش کوشیده است به دنبال ردیابی و واکاوی عناصر کارناوالیته، از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌ی آن، یعنی «چندصدایی»، با تبیینی جامعه‌شناختی، مسئله‌ی شکل‌گیری مقاومت در زبان عامیانه را ارزیابی کند. بنا به رأی باختین، میان بروز چندصدایی (پلورالیسم آوایی) در وضعیت استبدادی و وجود طنز در زبان عامیانه رابطه ­ی ایجابی وجود دارد. این پژوهش وجود چنین رابطه‌ای را تحقق امکان مقاومت در زبان عامیانه می‌داند.
کلیدواژه‌ها
کارناوال؛ خنده؛ باختین؛ طنز؛ مقاومت؛ نقد قدرت
عنوان مقاله [English]
Conceptual Analysis of Bakhtin’s Carnivalism and the Examination of Resistance Possibility in Parole
نویسندگان [English]
Meymant Atariani؛ Mehdi Najafzadeh
Ferdowsi University
چکیده [English]
The purpose of this research is the analysis of the carnivalesque in folk culture and the study of the possibility of resistance against predominate-monophonic political power. Predominate paradigm in the thinking area of new age introduces language as a new instrument of world-understanding and takes the language positional and a result of its social context. Voices indicate different interests, profits and ideologies and thus language is known as the area of social-political litigations. According to Bakhtin's opinion, there are two discourses in every society: serious and informal (humour). The first one mostly denotes governorship and power state that is interpreted stern and silent. The second discourse expresses usual life, language and folk literature and popular festivals. Bakhtin interprets carnivals or festivals of humour as the best position of manifestation and formation of resistance and realizing the polyphony and thus democracy. In this research, we had an inquiry to find and analyze the components of carnavality like as polyphony in order to the assessment of the formation of resistance in utterance based on sociological description. According to Bakhtin, there is an obligatory relationship between the emergence of polyphony in autocratic situation and irony in utterance. This research assumes that this relationship is necessary for possibility of resistance in utterance.
کلیدواژه‌ها [English]
Carnival, humor, Bakhtin, Irony, Resistance, Criticism of Power
مراجع
  1. الف) منابع فارسی
  2. احمدی، بابک. (1370). ساختار و تأویل متن: شالوده‌شکنی و هرمنوتیک، جلد اول، چاپ اول، تهران: مرکز.
  3. انصاری، منصور. (1384). دموکراسی گفتگویی: امکانات دموکراتیک اندیشه‌های میخائیل باختین و یورگن هابرماس، چاپ اول، تهران: مرکز.
  4. باختین، میخائیل. (1390). تخیل مکالمه‌ای، جستارهایی درباره رمان، ترجمه رؤیا پورآذر، چاپ دوم، تهران: نی.
  5. باختین، میخائیل. (1380). سودای‌ مکالمه، خنده، آزادی، ترجمه محمدجعفر‌ پوینده، چاپ اول، تهران: چشمه.
  6. باختین، میخائیل. (1384). زیباشناسی و نظریه‌های رمان، ترجمه آذین حسین‌زاده، چاپ اول، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات هنری، گسترش هنر.
  7. تاجیک، محمدرضا. (1390). پساسیاست، نظریه و روش، چاپ اول، تهران: نی.
  8. تجبر، نیما. (1390). نظریه‌ی طنز: بر بنیاد متون برجسته‌ی طنز فارسی، چاپ اول، تهران: مهرویستا.
  9. تودوروف، تروتان. (1377). منطق گفتگویی میخائیل باختین، ترجمه داریوش کریمی، چاپ اول، تهران: مرکز.
  10. خالقی دامغانی، احمد. (1382). قدرت، زبان، زندگی روزمره در گفتار سیاسی معاصر، چاپ اول، تهران: گام نو
  11. عنایت، محمود. (1369). دهخدا در عرصه‌ی ادب و اندیشه، دوماهنامه‌ی کیهان اندیشه، خرداد و تیر، شماره30، صص 153-145.
  12. غلامحسین‌زاده‌، غریب‌رضا. (1387). میخائیل باختین: زندگی، اندیشه‌ها و مفاهیم بنیادین، چاپ اول، تهران: روزگار.
  13. کازرونی، احمد. (1388). پژوهش در انواع ادبی غیرجد فارسی، در ادبیات ایران، چاپ اول، تهران: ارمغان.
  14. گاردینر، مایکل. (1381). تخیل معمولی باختین، ترجمه یوسف اباذری، فصلنامه‌ی ارغنون، شماره‌20، صص 66-33.
  15. گلدمن، لوسین و دیگران. (1390). درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمه و گزیده‌ی محمد جعفر پوینده، چاپ اول، تهران: نقش جهان.
  16. مسعودی، شیوا. (1389). تبیین جامعه‌شناختی عناصر کارناوالیه در نمایش‌های عصر ناصری، دو فصلنامه‌ی جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، سال دوم، بهار و تابستان، شماره 1، صص 196-167.
  17. معینی علمداری، جهانگیر. (1381). «منطق گفتگو میخائیل باختین»، فصلنامه‌ی مطالعات علمی، تابستان، شماره 12، صص 176-161.
  18. منوچهری، عباس و دیگران. (1387). رهیافت و روش در علوم سیاسی، چاپ اول، تهران: سمت.
  19. نامورمطلق، بهمن. (1387). باختین،گفتگومندی و چند صدمین مطالعه‌ی پیشابینا باختینی، پژوهشنامه‌ی علوم انسانی، بهار، شماره57، صص 414-397.
  20. وبستر، راجز. (1382). پیش درآمدی بر مطالعه‌ی نظریه‌ی ادبی، ترجمه الهه دهنوی، چاپ اول، تهران: روزگارنو.
  21. هدیس،روی. (1381). زبان سوسور و وینگنشتاین: چگونه می‌توان با واژه‌ها بازی کرد، ترجمه اسماعیل فقیه، چاپ اول، تهران: مرکز.
  22. ب) منابع انگلیسی
  23. Bakhtin, M. M. (1968). Rabelais and His World. Trans. Helène Iswolsky. Cambridge, MA: MIT Press.
  24. Bakhtin, M. M. (1981). The Dialogic Imagination: Four Essays. Ed. Michael Holquist. Trans. Caryl Emerson and Michael Holquist, Austin and London: University of Texas Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 4,533
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,319