موقعیت و اعتبار شمّ قضایی در تصمیم‌گیری‌های قضات | ||
| فصلنامه تحقیقات حقوقی | ||
| مقاله 12، دوره 23، شماره 90، شهریور 1399، صفحه 289-314 اصل مقاله (361.57 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.29252/lawresearch.23.90.289 | ||
| نویسندگان | ||
| امیرعباس بزرگمهر* 1؛ مهدی ناصری دولت آبادی2 | ||
| 1استادیار دانشگاه عدالت | ||
| 2دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه عدالت | ||
| چکیده | ||
| سبکهای تصمیمگیری در میان قضات متنوع می‌باشد. هر قاضی برای رسیدن به یک تصمیم، از ساختار و الگوی ذهنی منحصر به‌فردی پیروی می‌کند که این الگو در پیوند با عوامل متعدد دیگر در گرفتن تصمیم نمود می‌یابد. ریشه این تفاوت به این دلیل است که قضات در تصمیم‌گیری‌هایشان بر مبنای ویژگی‌های هوش هیجانی، شخصیتی-روانی، دانش ضمنی، ادارک از پدیده‌های گوناگون، نگرش‌ها و یا تجربیات و استراتژی‌های ویژه‌ای که در دوران کار قضایی به‌دست آورده‌اند، عمل می-کنند. آنچه که در اصطلاح از آن با عنوان شمّ قضایی یاد میشود در حیطه سبک تصمیمگیری شهودی جای دارد و با درگیر شدن تمامی عوامل یاد شده برتری یک قاضی نسبت به قاضی دیگر را در کیفیت شمّ قضایی مشخص می‌سازد. در خصوص اعتبار تصمیم گیری بر مبنای شم قضایی اختلاف دیدگاه وجود دارد در این مقاله تلاش میشود مفهوم شمّ قضایی در بستر سبک تصمیمگیری شهودی و مفاهیم مرتبط با آن و همچنین عواملی که باعث بروز تفاوت در این مقوله می‌شوند و نیز اعتبار تصمیم گیری بر پایه شم قضایی با لحاظ رویکردهای نظری مورد بررسی قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شایستگی قضایی؛ مهارت قضایی؛ تصمیم گیری؛ شهودی؛ شمّ قضایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The status and validity of judicial hunch | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amir Abbas Bozorgmehr1؛ Mahdi Naseri dowlatabadi2 | ||
| 1Assistant Professor at Justice University | ||
| 2Ph.d in Private Law at Justice University | ||
| چکیده [English] | ||
| Decision-making styles are various among the judges. Each judge follows a unique mental structure and pattern to reach a decision which this pattern is revealed by decision making in relation to many other factors. The root of this difference is because Judges make their decisions based on the characteristics of emotional intelligence, personality-psychic, tacit knowledge, and perception of various phenomena, attitudes or experiences and special strategies that acquired during the judicial practice. The term that is called "Judicial hunch" in addition, it is in the style of intuitive decision making with the involvement of all of the abovementioned factors the superiority of a judge over another judge it determines the quality of judicial hunch. There is disagreement as to the validity of decisions based on judicial hunch. This essay tries to review the concept of judicial hunch in the context of the intuitive decision making style and related concepts as well as the factors that make up the difference in this category based on theoretical approaches. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Judicial competence, Judicial skill, Decision making, Intuition, Judicial hunch | ||
| مراجع | ||
|
فهرست منابع منابع فارسی: الف. کتاب‌ها: 1- الوانی، مهدی، مدیریت عمومی، تهران: نشر نی، چاپ چهل و چهارم، 1390. 2- باری، مجتبی، نظارت انتظامی بر رفتار قضات دادگستری: تخلفات و مجازاتهای انتظامی قضات دادگستری صلاحیت و مرجع رسیدگی به تخلفات آیین رسیدگی و اجرای احکام انتظامی، تهران: انتشارات کتاب آوا، چاپ اول، 1396. 3- برگر، لیندا ال، مروری بر مفهوم شّم قضایی، ترجمه ابراهیم دهنوی، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه، 1397. 4- پروا، مهدی، روانشناسی صنعتی و مدیریت، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، 1388. 5- خورشیدی، عباس، رفتار سازمانی با رویکرد پژوهشی، تهران: یسطرون، 1389. 6- رضائیان، علی، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت)، چاپ هفتم، 1384. 7- دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه، جلد 32، انتشارات دانشگاه تهران، 1349. 8- مایکل ای. هیت، سی. چت میلر؛ آدرین کوللا، مدیریت استراتژیک رفتار سازمانی: رفتار فردی، جلد اول، ترجمه سیدمحمد اعرابی و مانی آرمان، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی پژوهشکده مدیریت سما، چاپ اول، 1396. 9- معاونت توسعه و منابع انسانی جهاد کشاورزی، اصول تصمیمسازی و تصمیمگیری، نشر معاونت توسعه و منابع انسانی جهاد کشاورزی، 1391. ب. مقاله‌ها: 10- اشتریان، کیومرث و امامی میبدی، راضیه، سیاستهای انتقال فاوا: بررسی نقش دانش ضمنی، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، 1387، شماره 4، صص112-99. 11- افجه، سیدعلی‌اکبر، قربانیزاده، وجهاله و حیدری، الهام، عوامل مؤثر بر ادراک در فرایند قانونگذاری، فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست و هفتم، 1396، شماره 88، صص74-51. 12- الوانی، سیدمهدی، مدیریت: تصمیمگیری شهودیویژگی‌هاوکاربردها، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، 1379، شماره 5 و 6، صص150-137. 13- پورصادق، ناصر، بررسی رابطه بین سبکهای تصمیمگیری با مزیت رقابتی در شرکتهای کوچک و متوسط شهرکهای صنعتی استان آذربایجان غربی، فصلنامه صنعت و دانشگاه، سال ششم، 1392، شماره 19 و 20، صص45-33. 14- پورشهریاری، مهسیما و قنبری، حمیده، سبکهای شوخ طبعی، هوش هیجانی و کفایت اجتماعی در دانشجویان، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، سال دوازدهم، 1395، شماره 3 (پیاپی 47)، صص 108-79. 15- حسنوی، رضا؛ دیلمقانی، میترا و خلیلی، علی، راههای صریحسازی دانش ضمنی کارکنان وظیفه نزاجا، فصلنامه مدیریت نظامی، 1388، شماره 33، صص174-159. 16- حیدری، الهام و مرزوقی، رحمت‌اله، بررسی و مقایسه سبکهای عمومی تصمیمگیری در مدیران دانشگاه، مطالعه موردی: دانشگاه شیراز، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال سوم، 1391، شماره 4، صص84-67. 17- راسخ، محمد و پورسید آقایی، سیدحمید، نگاهی انتقادی به شکلگرایی در حقوق، فصلنامه تحقیقات حقوقی، 1395، صص74-69. 18- عظیمی، حسین؛ شاکرمی، نبیاله و اونق، فاطمه، بررسی اثر سبک زندگی اسلامی بر نگرش شغلی کارکنان، فصلنامه مدیریت اسلامی، سال 25، 1396، شماره 4، صص174-151. 19- فتحیان، محمد؛ بیگ، لیلا و قوامی‌فر، عاطفه، نقش مدیریت دانش ضمنی در خلاقیت و نوآوری، ماهنامه تدبیر، 1384، شماره 164، صص18-12. 20- فروزنده دهکردی، لطف‌اله؛ محمودی میمند، محمد؛ عابسی، سعید و حدادزاده، مهدی، شناسائیعواملومؤلفه‌هایشهوددرتصمیم‌گیریازدیدگاهقرآنکریم، فصلنامه مدیرت سازمان‌های دولتی، سال دوم، 1394، شماره 12، صص107-90. 21- محمودی میمند، محمد و شهابی، مریم، بررسی نقش سرمایه اجتماعی و کنترل رفتاری به عنوان عوامل تأثیرگذار بر وضعیت تسهیم دانش ضمنی میان کارکنان: بانک ملی شهر کرمانشاه، پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، دوره 4، 1393، شماره 4، صص152-137. 22- مظلومی سوینی، فرزانه؛ جابری، اکبر و خزائی پول، جواد، طراحی مدلی به منظور بررسی تأثیر خلاقیت، تسهیم دانش ضمنی و تسهیم دانش آشکار بر عملکرد سازمان‌های ورزشی با استفاده از رویکرد کارت امتیازی متوازن، نشریه مدیریت ورزشی، دوره 7، 1394، شماره 6، صص864-847. 23- منطقی، محسن، نقش نگرش‌های اسلامی در فرآیند تصمیمگیری، دو فصلنامه اسلام و پژوهشهای مدیریتی، سال اول، 1390، شماره دوم، صص57-41. 24- هادی‌زاده مقدم، اکرم و طهرانی، مریم، بررسی رابطه بین سبکهای عمومی تصمیمگیری مدیران در سازمان‌های دولتی، دوفصلنامه مدیریت دولتی، دوره 1، 1387، شماره 1، صص138-123. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,921 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,300 |
||