سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه شهید بهشتی

غنیمی, فرزانه, دانش, عصمت, دادخواه, اصغر, تقی لو, صادق. (1397). نقش میانجیگر راهبردهای مقابله‌ای و حمایت اجتماعی ادراک شده در رابطه با استرس ادراک شده و کیفیت زندگی والدین کودکان دچار اختلال طیف اُتیسم. , 12(2), 243-263.
فرزانه غنیمی; عصمت دانش; اصغر دادخواه; صادق تقی لو. "نقش میانجیگر راهبردهای مقابله‌ای و حمایت اجتماعی ادراک شده در رابطه با استرس ادراک شده و کیفیت زندگی والدین کودکان دچار اختلال طیف اُتیسم". , 12, 2, 1397, 243-263.
غنیمی, فرزانه, دانش, عصمت, دادخواه, اصغر, تقی لو, صادق. (1397). 'نقش میانجیگر راهبردهای مقابله‌ای و حمایت اجتماعی ادراک شده در رابطه با استرس ادراک شده و کیفیت زندگی والدین کودکان دچار اختلال طیف اُتیسم', , 12(2), pp. 243-263.
غنیمی, فرزانه, دانش, عصمت, دادخواه, اصغر, تقی لو, صادق. نقش میانجیگر راهبردهای مقابله‌ای و حمایت اجتماعی ادراک شده در رابطه با استرس ادراک شده و کیفیت زندگی والدین کودکان دچار اختلال طیف اُتیسم. , 1397; 12(2): 243-263.

نقش میانجیگر راهبردهای مقابله‌ای و حمایت اجتماعی ادراک شده در رابطه با استرس ادراک شده و کیفیت زندگی والدین کودکان دچار اختلال طیف اُتیسم

فصلنامه روان‌شناسی کاربردی
مقاله 5، دوره 12، شماره 2، 1397، صفحه 243-263    اصل مقاله (987.72 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
فرزانه غنیمی1؛ عصمت دانش* 2؛ اصغر دادخواه3؛ صادق تقی لو4
1دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
2استاد گروه روانشناسی، واحد کرج دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
3استاد گروه روانشناسی، دانشگاه بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
4استادیار گروه روانشناسی، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
چکیده
هدف: هدف پژوهش تعیین نقش میانجیگر راهبردهای مقابله‌ای و حمایت اجتماعی ادراک شده در رابطه با استرس ادراک شده و کیفیت زندگی والدین دارای کودک دچار اختلال طیف اُتیسم بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری تمامی والدین کودکان دچار اختلال طیف اُتیسم ۳۱ استان کل کشور حدود ۴۰۰۰ نفر در سال ۱۳۹۶ بود. به روش نمونه‌گیری در دسترس ۶۶۰ پدر یا مادر واجد شرایط انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های استرس ادراک‌ شده کوهن، کامارک و مرملستین (۱۹۸۳)، حمایت اجتماعی ادراک‌ شده زیمت، دالم، زیمت و فارلی (۱۹۸۸)، راهبردهای مقابله با استرس ایندلر و پارکر (۱۹۹۰) و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (۱۹۹۶) پاسخ دادند. پس از حذف 26 پرسشنامه مخدوش و ۱۱ داده پرت، داده‌های مربوط به 623 نفر از طریق روش الگویابی معادله‌های ساختاری تحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که الگوی ساختاری پژوهش با داده‌های گردآوری شده برازش مطلوب دارد و استرس‌های ادراک شده هم به‌صورت مستقیم و منفی (۳۲۸/۰- =β، ۰۰۱/۰ =P) و هم با واسطه حمایت اجتماعی ادراک شده (151/0- =β، 0۰1/0 =P) و نیز راهبردهای مساله مدار (۰۳۵/0- =β، ۰0۵/0 =P)، هیجان مدار (۱۸۲/0- =β، ۰01/0 =P) و سبک اجتنابی (۰۲۴/0- =β، ۰۰۷/0 =P) با کیفیت زندگی والدین کودکان دچار اختلال طیف اُتیسم رابطه دارد. نتیجه‌گیری: از آنجا که ارتقای کیفیت زندگی والدین ایرانی دارای کودک دچار اختلال طیف اُتیسم تأثیر به‌سزایی در توانبخشی و مداخله‌های درمانی کودکان آن‌ها دارد؛ لازم است تدابیری برای آموزش راهبردهای مقابله‌ای مؤثر و نیز ادراک درست والدین از منابع حمایتی اتخاذ شود.
کلیدواژه‌ها
اُتیسم؛ استرس؛ حمایت اجتماعی؛ راهبردهای مقابله؛ کیفیت زندگی؛ والدین
عنوان مقاله [English]
Mediation role of coping strategies and perceived social support in relation to stress and quality of life in parents of children with Autism Spectrum Disorder
نویسندگان [English]
Farzaneh Ghanimi1؛ Esmat Danesh2؛ Asghar Dadkhah3؛ Sadegh Taghilu4
1Iran Welfare Organization
2Professor of Department of Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
3Professor of Department of Psychology, University of Welfare and Rehabilitation, Tehran, Iran
4Assistant Professor, Department of Psychology, Astara Branch, Islamic Azad University, Astara, Iran
چکیده [English]
Aim: The purpose of this study was to determine the role of mediator of coping strategies and perceived social support in relation to perceived stress and quality of life of parents of children with autism spectrum disorder. Method: The research method was correlation and the statistical society was the all parents of ASD children in the whole country was 4000 in 1396. Using a purposeful sampling method, one of the 31 provinces of the country was a center and in the provinces of Tehran and Alborz, two autism-related organizations were also selected. A total of 623 eligible subjects were selected and included Perceived Stress Scale (PSS), by Cohen and Kamarck, Mermelstein (1983), Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS), of Zimet, Dahlem, Zimet and Farley (1988), Coping Inventory for Stressful Situation (CISS) of Endler, and Parker (1990), and World Health Organization Quality of Life (WHOQOL-BREF), (1996). After deleting 11 data, 612 data were analyzed by structural equation modeling. Results: The findings showed that the structural pattern of the research with the collected data was favorable and social support perceived was negatively mediates the relationship between perceived stress and quality of life of parents of ASD children (β =-0/1512, P
کلیدواژه‌ها [English]
Autism, Stress, Socilal Support, coping strategies, Quality of life
مراجع
  1. احمدی حلمسلوائی، اعظم.، پاشنگ، بتول.، و سلیمی ‌نیا، نرگس. (۱۳۹۲). اثربخشی آموزش حل مساله بر کیفیت زندگی مادران کودکان درخودمانده. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۷(۴ پیایی ۲۸): ۹۰-۷۹.
  2. باقریان‌ خسرو شاهی، صنم.، پوراعتماد، حمیدرضا.، و فتح آبادی، جلیل. (۱۳۹۳). مؤلفه‌های مؤثر در درمان کودکان دچار درخودماندگی از منظر والدین. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۸(۴ پیاپی ۳۳): ۴۲-۲۹.
  3. شریفی، حسن پاشا. (۱۳۹۰). اصول روان سنجی. تهران: انتشارات رشد.
  4. شکری، امید.، تقی‌لو، صادق.، گراوند، فریبرز.، پاییزی، مریم.، مولایی، محمد.، عبدالله پور، محمد.، و اکبری، هادی. (۱۳۸۷). ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه مقابله با موقعیت‌های استرس‌زا. تازه‌های علوم شناختی، ۱۰(۱): ۲۳-۲۲.
  5. شکری، امید.، فراهانی، محمدنقی.، کرمی نوری، رضا.، و مرادی، علی‌رضا. (۱۳۹۱). حمایت اجتماعی ادراک شده و تنیدگی تحصیلی: نقش تفاوت‌های جنسی و فرهنگی. مجله روان شناسی تحولی: روان شناسان ایرانی، ۹(2): ۱۵۶-۱۴۳.
  6. صابری، جواد.، بهرامی ‌پور، منصوره.، قمرانی، امیر.، و یارمحمدیان، احمد. (۱۳۹۳). اثربخشی برنامه گروهی فرزندپروری مثبت بر کاهش استرس والدگری مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اُتیسم. فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، ۱۵(۱ پیاپی ۵۶): ۷۷-۶۹.
  7. مهاجری، آتناسادات.، پوراعتماد، حمیدرضا.، شکری، امید.، و خوشابی، کتایون. (۱۳۹۲). اثربخشی درمان تعامل والد-کودک بر خودکارامدی والدگری مادران کودکان دچار درخودماندگی با کنش‌وری بالا. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۷(۱ پیاپی ۲۵): ۳۸-۳۱.
  8. نجات، سحرناز.، منتظری، علی.، هلاکویی نایینی، کوروش.، محمد، کاظم.، و مجدزاده، سیدرضا. (۱۳۸۵). استانداردسازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREF): ترجمه و روان‌سنجی گونه ایرانی. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، ۴(۴): ۱۲-۱.
  10. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
  11. Benson, P. R. (2010). Coping, distress, and well-being in mothers of children with autism. Research in Autism Spectrum Disorders, 4(2): 217-228.
  12. Bruwer, B., Emsley, R., Kidd, M., Lochner, C., & Seedat, S. (2008). Psychometric properties of the Multidimensional Scale of Perceived Social Support in youth. Comprehensive Psychiatry, 49(2): 195-201.
  13. Centre for Disease Control and Prevention. (2015). Identified prevalence of Autism spectrum disorder: ADDM network 2000-2010, combining data from all site. http://www.cdc.gov/ncbddd/autism/data.html.
  14. Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(1): 385-396.
  15. Dabrowska, A., & Pisula, E. (2010). Parenting stress and coping styles in mothers and fathers of pre‐school children with autism and Down syndrome. Journal of Intellectual Disability Research, 54(3): 266-280.
  16. Dardas, L. A., & Ahmad, M. M. (2014). Quality of life among parents of children with autistic disorder: A sample from the Arab world. Research in Developmental Disabilities, 35(2): 278-287.
  17. Dardas, L. A., & Ahmad, M. M. (2015). Coping strategies as mediators and moderators between stress and quality of life among parents of children with autistic disorder. Stress and Health, 31(1): 5-12.
  18. Dempsey, I., Keen, D., Pennell, D., O’Reilly, J., & Neilands, J. (2009). Parent stress, parenting competence and family-centered support to young children with an intellectual or developmental disability. Research in Developmental Disabilities, 30(1): 558–566.
  19. Endler, N. S., & Parker, J. D. (1990). Multidimensional assessment of coping: A critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58(5): 844-854.
  20. Giallo, R., Wood, C. E., Jellett, R., & Porter, R. (2013). Fatigue, wellbeing and parental self-efficacy in mothers of children with an autism spectrum disorder. Autism, 17(4): 465-480.
  21. Gothwal, V. K., Bharani, S., & Reddy, S. P. (2015). Measuring coping in parents of children with disabilities: a rasch model approach. PloS one, 10(3): e0118189.
  22. Guadagnoli, E., & Velicer, W. F. (1998). Relation to sample size to the stability of component patterns. Psychological Bulletin, 103(2): 265-275.
  23. Hsiao, Y. J., Higgins, K., Pierce, T., Whitby, P. J. S., & Tandy, R. D. (2017). Parental stress, family quality of life, and family-teacher partnerships: Families of children with autism spectrum disorder. Research in Developmental Disabilities, 70(1): 152-162.
  24. Ingersoll, B., & Hambrick, D. Z. (2011). The relationship between the broader autism phenotype, child severity, and stress and depression in parents of children with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 5(1): 337–344.
  25. Karande, S., & Venkataraman, R. (2013). Impact of co-morbid attention deficit/hyperactivity disorder on self-perceived health-related quality-of-life of children with specific learning disability. Indian Journal of Psychiatry, 55(1): 52–58.
  26. King, C. R., & Hinds, P. S. (2011). Quality of life: From nursing and patient perspectives. Jones & Bartlett Publishers.
  27. Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. Editon 2. Guilford press: New York & London.
  28. Lin, L. Y., Orsmond, G. I., Coster, W. J., & Cohn, E. S. (2011). Families of adolescents and adults with autism spectrum disorders in Taiwan: The role of social support and coping in family adaptation and maternal well-being. Research in Autism Spectrum Disorders, 5(1): 144-156.
  29. Lu, M. H., Wang, G. H., Lei, H., Shi, M. L., Zhu, R., & Jiang, F. (2018). Social Support as Mediator and Moderator of the Relationship between parenting stress and life satisfaction among the Chinese parents of children with ASD. Journal of Autism and Developmental Disorders, 48(4): 1181-1188.
  30. Lyons, A. M., Leon, S. C., Phelps, C. E. R., & Dunleavy, A. M. (2010). The impact of child symptom severity on stress among parents of children with ASD: The moderating role of coping styles. Journal of Child and Family Studies, 19(4): 516-524.
  31. Mallinckrodt, B., Abraham, W. T., Wei, M., & Russell, D. W. (2006). Advances in testing the statistical significance of mediation effects. Journal of Counseling Psychology, 53(3): 372.
  32. Marsack, C. N., & Samuel, P. S. (2017). Mediating effects of social support on quality of life for parents of adults with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 47(8): 2378-2389.
  33. Meral, B. F., & Cavkaytar, A. (2012). A study on social support perception of parents who have children with autism. International Journal on New Trends in Education & their Implications (IJONTE), 3(3): 124-135.
  34. Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2016). Applied multivariate research: Design and interpretation. Sage publications.
  35. Pottie, C. G., Cohen, J., & Ingram, K. M. (2008). Parenting a child with autism: Contextual factors associated with enhanced daily parental mood. Journal of Pediatric Psychology, 34(4): 419-429.
  36. Pozo, P., Sarria, E., & Brioso, A. (2014). Family quality of life and psychological well‐being in parents of children with autism spectrum disorders: a double ABCX model. Journal of Intellectual Disability Research, 58(5): 442-458.
  37. Sanderson, C. A. (2012). Health psychology. Wiley Global Education.
  38. Sepahvand, T., Gilani, B., & Zamani, R. (2009). The relationship between explanatory (attribution) styles with perceived stress and general health. Journal of Psychology, 12(1): 27-43.
  39. Seymour, M., Wood, C., Giallo, R., & Jellett, R. (2013). Fatigue, stress and coping in mothers of children with an autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 43(7): 1547-1554.
  40. Silva, L. M., & Schalock, M. (2012). Autism parenting stress index: Initial psychometric evidence. Journal of Autism and Developmental Disorders, 42(4): 566-574.
  41. Smith, L. E., Seltzer, M. M., Tager-Flusberg, H., Greenberg, J. S., & Carter, A. S. (2008). A comparative analysis of well-being and coping among mothers of toddlers and mothers of adolescents with ASD. Journal of Autism and Developmental Disorders, 38(5): 876–889.
  42. Tajalli, P., & Ganbaripanah, A. (2010). The relationship between daily hassles and social support on mental health of university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5(2):99-103.
  43. Vasilopoulou, E., & Nisbet, J. (2016). The quality of life of parents of children with autism spectrum disorder: A systematic review. Research in Autism Spectrum Disorders, 23(1): 36-49.
  44. World Health Organization. (1996). WHOQOL-BREF: introduction, administration, scoring and generic version of the assessment. Field trial version. December 1996.
  45. Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52(1): 30-41.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 9,859
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8,945